In de nasleep van de coronacrisis laaide een aloude discussie weer op binnen de Pro League: wat is nu het beste format voor het Belgisch voetbal? Sommigen zien 1A het liefst uitgebreid worden naar een hoger aantal clubs, terwijl anderen net pleiten voor een inperking van de hoeveelheid teams in eerste klasse. Het voornaamste argument voor dat laatste standpunt is dat op die manier het niveau omhoog kan worden gekrikt. Maar is dat wel zo?

Het onderwerp kwam maandag ook in Extra Time weer aan bod, met Filip Joos die aangaf weinig begrip te hebben voor Club Brugge-voorzitter Bart Verhaeghe zijn streven naar een formule met 20 ploegen in 1A. Aanleiding daarvoor was de 6-0 pandoering die Blauw-Zwart zopas had uitgedeeld aan Zulte Waregem, zogezegd een zoveelste bewijs dat er een overdaad aan zwakke broertjes in onze hoogste voetbalklasse rondloopt. Een mening die ook Verhaeghe zijn Gentse tegenhanger Ivan De Witte is toegedaan. De man die ooit de huidige opzet met 16 clubs en play-offs – tijdelijk aangepast door het coronavirus – erdoor duwde, is daarom voorstander van een verdere inkrimping naar slechts 14 teams. Al hebben de jaarlijkse licentieproblemen onderin het klassement daar eveneens wat mee te maken.

SCHOTS SYSTEEM

Hoe dan ook leeft bij velen het vermoeden dat minder deelnemers aan de JPL voor meer kwaliteit zal zorgen. De vraag is echter of dat ook werkelijk het geval zou zijn. Neem nu bijvoorbeeld de Schotse Premiership, die beslecht wordt met amper 12 ploegen. Dat levert om te beginnen een vrij eigenaardig format op, waarin iedereen elkaar in het regulier seizoen drie keer ontmoet alvorens de competitie in twee wordt gesplitst voor de kampioenschapsronde en degradatieplay-offss. De zes respectievelijke clubs in elke groep kruisen dan onderling nog eens één keer de degens, voor een totaal van 38 duels.



Om het speelschema toch zo eerlijk mogelijk te maken, wordt op basis van recente prestaties vooraf ingeschat wie waar zal eindigen. Vermits voetbal gelukkig nu eenmaal bol staat van de verrassingen, zijn het aantal thuis –en uitmatchen voor ieder team daardoor evenwel niet altijd evenredig verdeeld. We kunnen ons dus reeds inbeelden hoe die methode hier eindeloze discussies teweeg zou brengen, al doet dat er eigenlijk niet toe. Per slot van rekening ijveren De Witte en zijn aanhang niet voor een omvorming naar 12, maar wel 14 ploegen. Wat, toegegeven, een heel wat logischere formule toestaat.

MINDERE GODEN

Indien de normale PO's dan behouden zouden blijven, wat toch de bedoeling lijkt, kan iedereen mekaar in de reguliere campagne zoals gewoonlijk één keer thuis en eenmaal uit bekampen. Met dan nog eens 10 partijen in een eindronde met zes deelnemers, komen we zo uit op een totaal van 36 speeldagen. Een vermindering van vier stuks vergeleken met de huidige formule, zowel post –als precorona, wat uiteraard van invloed kan zijn op het tv-geld maar niet onoverkomelijk oogt. Zeker niet als we daar een hoger niveau voor in ruil krijgen, een argument dat vast gebruikt zou worden in de onderhandelingen.



Of die doelstelling met de eliminatie van twee clubs ook effectief bereikt wordt, durven we echter te betwijfelen. Tenslotte telt een doorsnee jaargang in de JPL meer dan slechts twee teams die daar niet echt op hun plaats lijken te zitten. Wie weet slagen de overgebleven kandidaten er dan wel in om een fiks tandje bij te steken, al dagen we u graag uit om meer dan een viertal Schotse eersteklassers op te sommen. Gelukkig is de top in België een pak breder, met de traditionele G5 die reeds het gezelschap kreeg van Charleroi en Antwerp. Bovendien koesteren ook een paar mindere goden gezonde ambitie.

PROBLEEM IN 1B

Helaas keert die hoop op meer vaak als een boemerang in het gezicht terug, iets wat Lokeren en bijna ook KV Oostende al mochten ondervinden. Net zoals veel ploegen in 1B zich in hun jacht op promotie laten verleiden tot ongeoorloofde uitgaven. De stelling van De Witte dat er in zijn formule minder last zal zijn van licentieproblemen, valt dus met een korrel zout te nemen. Verder stellen we ons de vraag hoe het dan verder moet met de Proximus League. Tenslotte heerst de veronderstelling dat er in ons land geen draagvlak is voor 20 of meer profclubs. Moeten ze in tweede klasse dan maar voort met zes?



Allicht wordt die visie dan snel bijgesteld, al valt in dat geval net zoveel te zeggen voor Verhaeghe zijn voorstel met 20 profteams op het hoogste niveau – en daaronder een soort van amateurreeks met vrijblijvende promotie. Een eventueel alternatief is dan een 12-8 verdeling, waarbij 1B dus ongewijzigd blijft en 1A verder wordt afgeslankt. Al is het zoals gezegd moeilijk om zonder bizarre constructies het aantal speelrondes zo op peil te houden. Met respectievelijk 14 en acht ploegen wordt de kaap van 20 dan weer nog steeds overgeschreden. Net zoals in de Schotse formule met 10 clubs in tweede klasse.

SANT IN EIGEN LAND

Die laatste optie lijkt dan nog de meest wenselijke, hoewel we dan natuurlijk nog altijd overblijven met 24 profteams. Het doel omtrent de licentieproblemen wordt zo dus toch enigszins voorbijgestreefd, maar laten we het vooral terug over het niveau hebben. Hoe zit het daarmee dan precies in Schotland? Om te beginnen zijn monsterscores lang geen uitzondering, met uiteraard vooral de twee toppers uit Glasgow die vaak de vloer aanvegen met hun tegenstander. Rangers won vorig seizoen zes keer met minstens vier goals verschil, Celtic – dat met een doelsaldo van +70 finishte – deed daar nog eentje bij.



Ook nu staan beide rivalen na acht speelrondes weer netjes bovenaan, met elk een saldo van +15 en nog geen enkele nederlaag. De dominantie in eigen land staat dus buiten kijf, maar hoe doen Celtic en Rangers – dat na het faillissement in 2012 Beerschot-gewijs snel weer omhoog klom – het in Europa? Ondanks hun status niet al te best, zo blijkt, mede ook door het feit dat de Schotse competitie pas de veertiende plek bezet in de UEFA coëfficiënten-ranking. Dan doet onze pintjesliga het met een achtste stek een stuk beter, met als gevolg dat de landskampioen direct doorstoot naar de Champions League.

NADA IN EUROPA

Schotse titelhouders moeten daarentegen de kwalificaties zien te overleven, iets waar Celtic nu al drie pogingen op rij niet in slaagde. Bescheiden opponenten als AEK Athene, Cluj en zopas nog Ferencváros bleken immers te sterk. De laatste keer dat de traditieclub het kampioenenbal bereikte, dateert zo al van 2018 – waar het vervolgens nipt Anderlecht aftroefde voor de derde plaats. Voor een plekje bij de eerste twee in de groepsfase, en dus een ticket voor de knock-outronde, moeten we zelfs al terug naar 2013. Twee jaar eerder was Rangers voor het laatst van de partij. Voor hen is de CL nu een verre droom.



De troepen van Steven Gerrard knokten zich vorig seizoen wel tot achtste finales van de Europa League, maar ook dat lijkt een uitzondering voor de topteams in Schotland. Het voorbije decennium geraakte Celtic alvast nooit zover, slechts vier keer bereikte het de tweede ronde. Laat staan dat een van hun landgenoten, met Rangers dat dus wel een hele poos uit beeld verdwenen was, potten wist te breken. Integendeel: geen enkele andere Schotse ploeg dan de grote twee mocht zelfs nog maar deelnemen aan de groepsfase. Dan presteren onze Belgische clubs toch aanzienlijk beter op het Europees toneel.

COMPLEXE KNOOP

Dat een inkrimping van de hoogste klasse tot meer kwaliteit en slagkracht in Europa zou leiden, lijkt dus een fabeltje. Net zoals de illusie dat monsterscores te wijten is aan een zwakke competitie. Per slot van rekening vallen ook in de Premier League en Bundesliga, waar Bayern zopas nog Schalke 04 met 8-0 huiswaarts stuurde, geregeld zware uitslagen te noteren. Zónder bijhorende discussies over het format. Desalniettemin blijft de ideale formule voor de JPL een complexe knoop om door te hakken. Afwachten of ze zich, dankzij afvallers ten gevolge van licentieproblemen, in de komende jaren vanzelf ontwart.