Arne Decraene
In de stand bedraagt de kloof 21 punten, op de bankrekening ettelijke miljoenen. Anderlecht tegen Club Brugge blijft op papier dan wel een topper, de twee grootmachten van ons voetbal – samen goed voor 50 landstitels – liggen momenteel mijlenver uit elkaar. Maar is dat ook voor de coaches langs weerskanten, die qua leeftijd alvast 12 jaar verschillen, het geval? In aanloop naar de tweede confrontatie tussen Vincent Kompany (35) en Philippe Clement (47) wogen wij de kroonprins en huidige primus van het Belgisch trainersgild tegen elkaar af.
SPELERSCARRIÉRE
Starten doen we met een korte terugblik op de spelerscarrière van beide heren, die allebei doorgaans in het defensief compartiment vertoefden. En daar bij de Rode Duivels zelfs nog 11 keer samen op het veld stonden. Op dat moment verdedigden ze zelf nog de kleuren van de twee aartsrivalen, waarbij ze vijf keer elkaar in de ogen keken. Slechts één keer trok Kompany aan het langste eind. Desalniettemin bleek het voor de toenmalige tienersensatie het begin van een grootse carrière, enkel afgeremd door blessures. Na twee titels en een Gouden Schoen in Anderlecht won hij nog vier stuks als aanvoerder van Manchester City, samen met tal van bekers én één onderscheiding als Premier League Speler van het Jaar. Een modern icoon, wiens naam tot ver in het buitenland steevast een belletje doet rinkelen.
Het gezicht van de Gouden Generatie ook, met wie hij op het WK drie jaar geleden nog een bronzen medaille in ontvangst nam. Al limiteerden fysieke hindernissen hem helaas tot 'slechts' 89 interlands over een tijdspanne van 15 jaar. Nog steeds een pak meer dan Clement weliswaar, die op 38 stuks bleef steken. Ook hij speelde trouwens ooit in Engeland, al zal zijn passage bij Coventry er minder in het geheugen geschrift staan. In eigen land daarentegen won Clement twee titels en drie bekers met Club, voor wie hij meer dan 350 wedstrijden beslechtte. Eerder zette hij ook bij Genk al een beker op zijn palmares, om uiteindelijk zijn actieve loopbaan te eindigen waar ze begon: in Beerschot. Kompany speelde 350 matchen voor City, 120 stuks – in twee periodes – voor Anderlecht en 51 duels bij HSV.
START ALS TRAINER
Nadat hij zijn schoenen in 2011 aan de haak hing, keerde Clement meteen terug naar het oude nest. Daar ging hij aanvankelijk aan de slag in een dubbelfunctie als trainer van de beloften en – herinnert u zich dat nog? – liniecoach bij het eerste elftal. Al snel volgde een vast zitje op de bank, en na het ontslag van Georges Leekens depanneerde de Antwerpenaar zelfs als interim-T1. Met een 6-1 nederlaag in Anderlecht als resultaat, een nare herinnering die hij vast nog eens wil doorspoelen. Hoewel revanche toen al niet lang op zich liet wachten. Na het afscheid van Carlos Garrido nam Clement immers uitgerekend opnieuw tegen de Brusselaars tijdelijk over. Blauw-Zwart won nu met 4-0, een week later zat Michel Preud'homme op de bank. Onder zijn vleugels leerde Clement nadien de kneepjes van het vak.
Gedurende vier seizoenen vertrouwde MPH zijn rechterhand alsmaar meer verantwoordelijkheden toe. Toen de man die Club na 11 jaar weer de titel schonk vertrok, kreeg Ivan Leko echter de voorkeur. Clement trok zijn conclusies en besloot zijn kans dan maar als T1 bij Waasland-Beveren te wagen. Een risicovolle doch geslaagde zet, want nog geen halfjaar later kwam KRC Genk hem wegplukken op de Freethiel. Daar pronkte de gedoodverfde degradatiekandidaat onder zijn regie op dat moment op de zevende plaats, zowaar drie plekjes hoger dan de Limburgers. Toch wist Clement in de Luminus Arena nog een Europees ticket af te dwingen, een jaar later volgde al de landstitel. En een terugkeer door de grote poort in Jan Breydel, waar een tweede oppergaai op rij – en dus individuele drie op drie – wenkt.
Een gestage klim naar de top dus, iets wat we van Kompany zijn prille doch reeds rijk gevulde tweede leven niet kunnen zeggen. Zijn sensationele terugkeer naar het Lotto Park als speler-manager haalde in mei 2019 dan wel alle krantenkoppen, sindsdien verliep het veelbesproken proces met horten en stoten. Zo stelde de licentiecommissie zich vragen bij stroman Simon Davies, die na een dramatische zes op 27 werd ingeruild voor Frank Vercauteren. Wie dacht dat Kompany zo zijn eigen Preud'homme beet had, kwam evenwel bedrogen uit. Het duo trachtte nog lang de schijn hoog te houden, maar na een zoveelste blessure in de voorbereiding liep het geforceerd huwelijk op de klippen. Kompany zag het nut van een mentor niet meer in, stopte per direct met voetballen en nam het roer zelf in handen.
Zonder geduld om zich de stiel eigen te maken, op een lager niveau het klappen van de zweep te leren kennen of zelfs alle diploma's op zak, sprong Kompany dus plots in het diepe. Geruggensteund door de ploeg van zijn hart, al lang tevreden dat de onrustige fans zich dankzij zijn aura koest houden. Bovendien ligt Paars-Wit op koers voor PO I én dat broodnodige Europees ticket, toch de voornaamste doelstellingen. Al zullen we natuurlijk nooit weten hoe Vercauteren het er vanaf had gebracht, en blijft de puntenoogst met 52 stuks na 32 speeldagen niet bepaald om over naar huis te schrijven. Als voltijds trainer pakt Kompany tot dusver gemiddeld 1,68 punten per match. Ter vergelijking: Clement zit bij Club aan 2,09 eenheden, deed ook in Genk (1,96) beter en zelfs bij Waasland-Beveren (1,41) nauwelijks onder.
FILOSOFIE & TACTIEK
Winnen zit de Brugse coach dan ook in het bloed, en staat altijd voorop in zijn wedstrijdplan. Zelfs als de fiere koploper daarvoor, zoals in Kortrijk, eens het zogenaamde 'werkmanplunje' moet aantrekken. Clement staat wel voor aantrekkelijk en aanvallend voetbal, zoals hij al op de Freethiel bewees, maar hamert dus tevens fors op het fysieke aspect. Zo was krachtpatser Ibrahima Seck, die hij meenam van Waasland-Beveren naar Genk, een speler naar zijn hart. Net als pakweg Joseph Aidoo en Sander Berge, of nu Brandon Mechele en Odilon Kossounou. Kijk maar hoe artiesten als Charles De Ketelaere en Noa Lang zowel op conditioneel vlak als qua spiermassa stappen vooruit hebben gezet. Duels winnen en kilometers vreten vormen, samen met het nodig tactisch inzicht, een vereiste om aan de bak te komen.
Liefst ziet Clement een verzorgde opbouw, maar verticaliteit is minstens zo belangrijk in de drang naar voren. Zeker sinds de komst van Bas Dost zijn lange ballen dan ook allerminst verboden, net als destijds in Genk – met Ally Samatta – of Beveren – met Zinho Gano en nadien Isaac Kiese Thelin. Een klassieke 4-3-3 draagt daarbij zijn voorkeur weg, hoewel de succescoach zich in zijn eerste jaar terug op Jan Breydel flexibel genoeg toonde om de 3-5-2 van zijn voorganger Ivan Leko niet zomaar weg te gooien. Omwille van zijn adelbrieven, en nauwe banden met Vincent Mannaert en Bart Verhaege, heeft Clement net als in Genk ook enige inspraak in het transferbeleid om zijn visie te bewerkstelligen. Dat pakt niet altijd even goed uit, zie recordaankoop David Okereke, maar de balans is toch overwegend positief.
In het Lotto Park draait alles rond de filosofie van Kompany en diens ideeën om de weg terug naar boven tot een goed einde te brengen. De lijnen tussen hem en sportief directeur Peter Verbeke zijn dan ook nóg korter, waarbij de zoektocht zich vooral focust op betaalbare opportuniteiten die passen binnen de stijl van het huis. Techniek staat dus voorop, al keerde Kompany wat dat betreft intussen reeds voorzichtig zijn kar. Per slot van rekening is hij net als Clement vooreerst een echte winnaar, die ook zag hoe het niet los liep met te veel groentjes en offensieve pionnen tussen de lijnen. De terugkeer van Adrien Trebel naast de nog steeds talrijke jonkies blijkt in dat opzicht alleszins een cruciale zet. Samen met Majeed Ashimeru in plaats van Abdoulay Diaby zorgt hij duidelijk voor veel meer stabiliteit op het middenveld.
Aanvankelijk zag Kompany het allemaal mooi voor ogen. Anderlecht zou spelen zoals Manchester City, met Kemar Roofe als light versie van Sergio Agüero en twee nummers 10 in diens rug. Eens met de neus op de feiten gedrukt schakelden de Brusselaars sindsdien over naar diverse formaties, waarvan de recente 4-3-3 de juiste lijkt. De beruchte inverted wingbacks verdwenen, net als de overdreven fixatie op een opbouw vanuit de eigen zestien. In vergelijking met de tegenstander van zondag blijven lange halen zeldzaam, maar het mag tegenwoordig toch allemaal wat sneller gaan. Af en toe loert Anderlecht zelfs op de counter, wat ook tegen Club het geval kan zijn. Op dat vlak nam Kompany dus een voorbeeld aan Clement, net zo koppig maar wel bereid om in de trukendoos van zijn voorganger te grabbelen.
JEUGD & AANPAK
De nadruk ligt, net als in Brugge overigens, wel nog altijd op academisch voetbal. Zij het dan op minder avontuurlijke wijze en gekoppeld aan de nodige dosis realisme. Ondanks de knopen die in die optiek werden doorgehakt, vormt de integratie van de jeugd daarbij nog altijd een essentieel onderdeel van het Paars-Witte herstelproces. In de zeges tegen Zulte Waregem en Antwerp stonden met Sambi Lokonga, Yari Verschaeren en Anouar Ait El Hadj telkens drie jongens van eigen kweek aan de aftrap, indien fit kregen zij ongetwijfeld het gezelschap van Hannes Delcroix. Francis Amuzu viel in en kreeg al vaker zijn kans, net als onder meer de nu uit beeld verdwenen Killian Sardella en Marco Kana. Andere tieners als Lucas Lissens, Mario Stroeykens en Kristian Arnstad vierden dan weer hun debuut onder Kompany.
Als kind van het huis beseft hij als geen ander hoe de goudmijn van Neerpede de recordkampioen haar redding kan en moet betekenen. Kompany gaat dan ook mee in het deels noodgedwongen verhaal en geeft het volste vertrouwen aan zijn jonge bende, die hij publiekelijk nooit afvalt. In zijn keuzes durft de zelf nog jonge coach nochtans hard zijn, met spelers die al meermaals van bank naar basis en tribune vlogen. Hoewel het slechts sporadisch op de mat tot uiting komt, blijven de verwachtingen dan ook hoog. Zowel wat kwaliteit aan de bal als focus en tactische discipline betreft. Achterin wil Kompany verder beenharde verdedigers zien, voorin slimme, mobiele en lichtvoetige types als El Hadj en Verschaeren. Totaalvoetbal is de ultieme droom, naar het beeld van Pep Guardiola en Johan Cruijff.
Nu lijkt het misschien alsof Clement zijn tegenpool is, maar niets blijft minder waar. Integendeel: de vrij sobere trainer doet overal waar hij komt zijn meest creatieve spelers optimaal renderen. Van Ryota Morioka in Beveren over Alejandro Pozuelo, Ruslan Malinovskyi en Leandro Trossard in Genk tot Krépin Diatta en nu Noa Lang in Brugge: van toeval kan allang geen sprake meer zijn. Telkens weet Clement ook een zekere band te creëren met dit soort artiesten, al liep het bijvoorbeeld bij Emmanuel Dennis spaak. Zijn milde uitstraling ten spijt staat hij tenslotte op zijn strepen, zo ondervond ook Mbaye Diagne. Een openlijke uithaal zoals na de draw tegen KV Mechelen blijft zeldzaam, maar voor strenge verdicten deinst Clement dus niet terug. Zo haalde hij ook reeds meermaals nog voor de rust iemand naar de kant.
Een aanpak die in de kleedkamer, waar zwaargewichten als Simon Mignolet, Hans Vanaken en Ruud Vormer zichtbaar tevreden zijn, geen wrevel wekt. Het idee leeft dat Blauw-Zwart louter over zulke anciens beschikt, en de gemiddelde leeftijd van gebruikte spelers ligt bij Club (25,3 jaar) ook hoger dan in Anderlecht (22,7). Toch heeft Clement eveneens oog voor de jeugd. We denken dan uiteraard aan De Ketelaere, maar ook Maxim De Cuyper, Ignace Van der Brempt en Thomas Van den Keybus werden al voor de leeuwen gegooid. Net als buitenlandse jonkies zoals Youssouph Badji, Daniel Pérez en vooral Kossounou. En dat terwijl de lat in Westkapelle hoger ligt, en het lastiger is om een kans af te dwingen in zulk een geoliede machine. Ook in Genk werkte Clement trouwens prima met de jongere garde in zijn kern.
CONCLUSIE
Behalve het pad dat ze aflegden om te staan waar ze zich vandaag bevinden, vallen er dus heel wat parallellen te trekken tussen Clement en Kompany als trainer. Met dat verschil dat die eerste zich de voorbije jaren tot primus van het pak ontpopte, terwijl die laatste nog alles te bewijzen heeft. Bij hun eerste onderlinge confrontatie, begin oktober in Jan Breydel, werden die verhoudingen met een klinkende 3-0 zege voor de thuisploeg nog pijnlijk blootgelegd. Benieuwd of Kompany dit keer beter weet te doen, en met zijn weliswaar mindere kaarten een manier vindt om Clement alsnog af te troeven. Als speler lukte het hem zelden, al bouwde hij nadien wel de meest roemrijke carrière van de twee uit. Afwachten of die geschiedenis zich als coach herhaalt, en wie op termijn dus de hoogste toppen scheert in de dug-out. Momenteel zal het beiden alvast worst wezen. Zondag winnen is het enige wat telt.
LEES OOK: "Systematisch problematisch" - kranten buizen zondebok RSCA
