Arne Decraene
Het voetbal leeft van iconen, sterren die bij de supporters tot de verbeelding spreken. Tegenwoordig denken we dan vooral aan Lionel Messi en Cristiano Ronaldo, wiens weg eerder geplaveid werd door legendes als Pelé en Johan Cruijff. Niemand was evenwel grootser dan Diego Armando Maradona, zelf nochtans amper 1 meter 65 van gestalte. Een ode aan wellicht de beste voetballer aller tijden, en diens jammer genoeg merkwaardige levensloop.
Kleine, linksvoetige geniën uit Argentinië, wiens naam begint met een M: ze hebben iets bijzonders. Het debat over de GOAT, ofwel de Greatest Of All Time, is voor velen dan ook een nek-aan-nekrace tussen Messi en Maradona. De Vlo versus Pluisje, allebei (ex-)drager van het rugnummer 10 bij zowel de Albiceleste als FC Barcelona. Al is het niet daar dat Maradona, in heel wat ogen de verpersoonlijking van God op een voetbalveld, zijn voornaamste successen beleeft. Nochtans zijn de verwachtingen in Catalonië hooggespannen wanneer de toenmalig duurste speler ter wereld in 1982 de oversteek waagt uit zijn thuisland.
DUIVELS DEBUUT
Barcelona legt een record van één miljard peseta's, omgerekend ongeveer 7,5 miljoen euro, op tafel om het wonderkind van Buenos Aires weg te plukken bij Boca Juniors. Nog voor hij een eerste keer het shirt van de Blaugrana aantrekt, maakt het Europese publiek reeds kennis met Maradona. Die zomer staat in Spanje namelijk het WK op het programma. Zijn vuurdoop in Camp Nou, waar de 21-jarige wereldster – toen al – een paar dagen eerder onder grote belangstelling was voorgesteld, blijkt echter geen succes. De dappere Rode Duivels houden de nieuwste aanwinst van het Argentijnse sterrenensemble, die vier jaar daarvoor als tiener nog naast de selectie viel, in bedwang en pakken dankzij een goal van Erwin Vandenbergh zelfs de scalp van de regerend wereldkampioen. België eindigt op kop in de poule en veroordeelt Maradona en co in de tweede ronde zo tot een groep des doods met Italië en Brazilië.
Die trekken in het Estadi de Sarrià, de toenmalige thuishaven van stadsgenoot Espanyol in Barcelona, aan het langste eind. Argentinië gaat tweemaal onderuit, en in de krachtmeting met de eeuwige rivaal uit Zuid-Amerika pakt de dribbelkont tot overmaat van ramp een rode kaart. Een exit in mineur. Ook op clubniveau loopt het in Spanje nadien niet echt op rolletjes, al verovert hij er met zijn onmiskenbaar talent – en toch 30 doelpunten in 43 duels – eveneens vele harten. De blinde adoratie van een heel volk geniet Maradona evenwel pas wanneer hij na twee jaar verrassend naar Napoli verhuist. Met de transfer is 15 miljard lire, ofwel een slordige zeven miljoen euro, gemoeid. Opnieuw een plaatselijk record. Uiteindelijk blijkt het een koopje, want voor dat geld halen de Zuid-Italianen niemand minder dan God himself aan boord. Van 1984 tot 1991 heerst niet de maffia, maar wel Maradona over Napels.
GOD IN NAPELS
Al blijkt de grens tussen beiden soms flinterdun. Per slot van rekening is het mede dankzij de Giuliano-clan dat de beste voetballer op de aardbol überhaupt in het Stadio San Paolo, dat nu wellicht naar hem wordt vernoemd, is bela,d. Nadat hij in Barcelona reeds kennismaakte met de verleidingen die later zijn leven en helaas ook zijn dood zouden domineren, lopen zijn exuberante uitspattingen met drank, drugs en vrouwen al snel de spuigaten uit in dat bedenkelijk milieu. Op het veld valt daar echter weinig van te merken, want daar maakt de linkspoot de hetze bij zijn intrede helemaal waar. Wekelijks brengt Maradona, die na korte tijd de aanvoerdersband om de arm krijgt gespeld, tevens zijn fans in extase. Wanneer hij Napoli in zijn derde seizoen bovenop de beker de eerste titel in het clubbestaan schenkt, is zijn heiligverklaring compleet. Tot op vandaag vormt de Argentijn er een religie op zichzelf.
Op dat moment bevindt Maradona zich op de piek van zijn kunnen. Een jaar eerder kroont hij zich met zijn land tenslotte tot wereldkampioen, opnieuw met de Belgen op zijn pad. Die finishen in Mexico '86 op een historische vierde plaats, nadat ze in de halve finale op twee flitsen van de kunstenaar waren gebotst. De ronde daarvoor scoort Maradona tegen Engeland, waarin hij eveneens de beruchte Hand van God bovenhaalt, met een weergaloze solo het doelpunt van de eeuw. Vier jaar later staat de held van Napels opnieuw in de finale, nadat hij in de halve finale nota bene in het Stadio San Paolo – waar zijn trouwe supporters verscheurd worden door de keuze tussen hun idool en vaderland – organisator Italië huiswaarts heeft gestuurd. Dit keer is West-Duitsland evenwel te sterk. Het blijkt zowat het einde van Maradona, die voor het toernooi zijn tweede Scudetto heeft gepakt, zijn dominante periode.
RAES & D'HOOGHE
Naast twee titels brengt de krullenbol ook Europese glorie naar Zuid-Italië, want in 1989 leidt hij de Napolitanen richting de zege in de UEFA Cup. In het tweede luik van de halve finale tegen Bayern is München zo het toneel van een van zijn meest memorabele momenten. Niet omwille van een zoveelste weergaloze treffer, wel omdat Maradona zelfs in de opwarming weet te begeesteren. Minutenlang stelt hij, met de veters los, zijn kunstjes tentoon op het ritme van het sindsdien iconische nummer Live is Life. Beelden die intussen cultureel erfgoed zijn geworden, met dank aan het montagewerk van Frank Raes. De link met België is dus nooit veraf, zo blijkt helaas ook bij het absolute dieptepunt in zijn carrière. Al is Maradona in 1994 eigenlijk al even afgegleden. Na een langdurige schorsing wegens cocaïnegebruik vlucht hij twee jaar eerder weg uit Napels, dat zijn nummer 10 wel voor eeuwig in de coulissen hangt.
Maradona probeert het even bij Sevilla in Spanje, maar houdt het daar na één seizoen al voor bekeken en keert terug naar zijn thuisland. Eerst bij Newell's Old Boys, de jeugdclub van Messi, later opnieuw bij Boca Juniors. Tussendoor wil de 33-jarige magiër zich in 1994 nog een laatste keer opladen voor het WK in de Verenigde Staten. Jammer genoeg grijpt hij daarvoor naar verboden middelen. Geen cocaïne, wel metabolieten om op korte tijd veel gewicht te verliezen. Het bedrog komt na de tweede wedstrijd tegen Nigeria uit, waarop Maradona onverbiddelijk naar huis wordt gestuurd. Aan het hoofd van de medische commissie van de FIFA staat dan, net zoals vandaag nog altijd overigens, Michel D'Hooghe. Hoewel hem vanzelfsprekend niks te verwijten valt, is er zo ook een landgenoot betrokken bij het einde van zijn carrière als Argentijns international. Na 34 doelpunten in 90 interlands zit het er definitief op.
AFSCHEID IN MINEUR
Het blijkt een constante in de levensloop van Maradona: overal wordt hij met open armen ontvangen, en geeft hij de mensen geen andere keuze dan direct van hem te houden. Zowel in Argentinië, Barcelona als Napels. Overal eindigt het verhaal echter op een valse noot. Zo ook ná zijn actieve loopbaan, wanneer de gevallen held doorheen de jaren alsmaar meer van zijn sokkel dendert. Drugs, drank en overgewicht maken niet alleen zijn lichaam kapot, zijn mentale welzijn en portefeuille worden er evenmin beter op. Niet geholpen door de parasieten in zijn entourage groeit Maradona na verloop van tijd zelfs uit tot het lachertje van de voetbalwereld, een toonbeeld van hoe zelfs de allergrootste sterren zichzelf de vernietiging in kunnen werken – iets wat helaas in andere sectoren eveneens gebeurt. De destructieve geldwolf stuwt zijn eigen reputatie bij ieder publiek optreden zo verder de dieperik in.
Wanneer hij even aan de beterhand lijkt, boekt Maradona – wiens carrière als trainer nooit van de grond kwam – als bondscoach op het WK 2010 bovendien geen succes. De relatie met Messi stond, ondanks hun vele gelijkenissen, dan ook steeds op wankele poten. Toch liet zijn opvolger annex rivaal uiteraard niet na om een emotioneel eerbetoon de wereld in te sturen. Net zoals Dries Mertens natuurlijk, met 128 goals intussen de nieuwe topschutter van Napoli – waar Maradona afklokte op 115 stuks. Niet dat de Rode Duivel, die met zijn manier van spelen het clubicoon bij uitstek maar al te best kon bekoren, zich groter waant. Integendeel. "Als mijn naam ooit naast de jouwe werd geplaatst, mijn excuses. Je was een inspiratie en zal dat altijd blijven. Voor eeuwig mijn idool", verwoordde Mertens vooral met die laatste zin het gevoel van heel de stad, die momenteel collectief in een diepe rouw is verwikkeld.
MARADONA DE MYTHE
Het is de tweede constante in Maradona zijn nalatenschap: het vaak nogal zure einde ten spijt, liet hij nergens een wrange nasmaak achter. Het enige wat overblijft, is immers dezelfde overweldigende en soms misschien zelfs verstikkende liefde die hem overal waar hij kwam te beurt viel – en hem mogelijk helaas ook fataal werd. Maradona gaat de geschiedenisboeken in als een mythe, een legende van het hoogste kaliber die even synoniem staat aan voetbal als Michael Jordan aan basketbal of The Beatles aan de opmars van popmuziek. Veel liever dan zijn negatieve kantjes, onthouden we dan ook zijn uniek talent. Evenzeer geniaal dribbelwonder als koele goalgetter, sterke krachtpatser als onnavolgbare snelheidsduivel, slimme metronoom als stijlvolle publieksspeler. Met vanzelfsprekend een magistrale linkervoet. Voor de jongere fans: een combinatie van Messi, Ronaldinho én de Braziliaanse Ronaldo, allemaal in één en hetzelfde kleine lichaam. Terwijl heel de voetballerij treurt bij het afscheid van zulk een icoon, staat er vooral in Argentinië en Napels de komende dagen geen maat op het verdriet. Live blijft Life, maar af en toe staat het toch even stil.
