Arne Decraene
Het laatste woord over de stopzetting van de Jupiler Pro League is nog lang niet gezegd, maar zoals voorspeld gaat intussen de ene club na de andere tot besparingen over. Vooral in de spelerslonen wordt duchtig gesneden, zij het via onderlinge afspraken dan wel technische werkloosheid. Hoe dan ook geen populaire maatregelen, niet in het minst onder de voetballers zelf. Of hoe iedereen als verliezer uit de strijd dreigt te komen.
Het land stond vorige week in rep en roer. Terecht, want het coronavirus zorgt voor een ongeziene crisis in onze samenleving – en dus ook het voetballandschap. Om een reden die voor ons tot op heden nog altijd vaag is, moest daar echter plots per se een beslissing vallen over het verdere verloop van de competitie. De keuze om het seizoen een halt toe te roepen werd langs zowat alle kanten gesteund, meer zelfs: wie zich tegen het voorstel kantte, werd een gebrek aan moreel besef verweten. Lees: Marc Coucke. Toch konden wij begrip opbrengen voor het standpunt van de Anderlecht-preses, die zonder de gezondheidskwestie te onderschatten louter vreesde voor een voorbarig verdict. Terecht, zo blijkt, want onder meer de UEFA oefent nu al druk uit om de staart weer in te trekken.
GESTE VAN TWEE KANTEN
Desalniettemin was ook het merendeel van de spelers naar verluidt voorstander om de stekker uit het seizoen te trekken, al wouden zij dan wel nog blijven trainen. Zoals dat in Genk, een van de weinige clubs die dankzij haar uitmuntend beleid van de afgelopen jaar de crisis financieel wél het hoofd kan bieden, vandaag het geval is. Voor heel wat ploegen is de economische realiteit op dit moment evenwel flink wat anders. Zij dreigen kopje onder te gaan indien de huidige crisis te lang aanhoudt. We denken dan vooral aan een aantal kleinere profteams in ons land, net als Anderlecht en Standard.
De JPL-spelers toonden zich dan ook naïef door in te stemmen met het idee om er nu al de brui aan te geven. Zij gingen op die manier, net als een groot deel van de publieke opinie, immers voorbij aan de ware toedracht van de definitieve stop: besparen op hun loon. Niet zo evident voor de clubs wanneer de actie nog hervat kan worden, want dan houden ze liever de controle over het doen en laten van hun werknemers die scherp moeten blijven. Hen verplichten om op eigen houtje doch tegen een lagere vergoeding te trainen, zou echter een lastige opgave worden. Nu komt de geste zogezegd van twee kanten.
TECHNISCH WERKLOOS
In ruil voor hun inleveringen krijgen de voetballers nu per slot van rekening een soort extra vakantie. Zonder volledige vrijheid uiteraard, want de coronamaatregelen gelden ook voor hen. Bovendien verwachten we van een beetje prof dat hij hoe dan ook zijn conditie op peil houdt, al blijkt dat voor sommigen geen sinecure. Vooral voor buitenlanders die terug willen keren naar hun familie, betekent de stop desondanks wel degelijk enige verlossing. Uit schrik voor een plotse herstart waren namelijk niet alle clubs zulke reizen genegen. Zeker wie technisch werkloos is, mag nu daarentegen min of meer gaan waar hij wil.
De term is gevallen. 'Technisch werkloos'. Nog meer dan het sportieve staat momenteel vooral het financiële aspect centraal, met na Waasland-Beveren nu ook Cercle Brugge en Standard die al (deels) een beroep doen op de sociale zekerheid. Van meet af aan vreesden we al hoe de stopzetting tot een vloedgolf van dit asociale gedrag zou leiden. Vandaag is het alleen maar afwachten wie de volgende wordt die in het kielzog treedt. Wraakroepend, want de geringe RSZ-bijdrage die voetballers in ons land betalen is alom bekend. De politiek volgt alvast met argusogen – nóg een voorspelling die uitkomt.
VEL REDDEN = ERIN SNIJDEN?
In een poging hun eigen vel te redden, dreigen clubs die de overheid willen laten opdraaien voor hun wanbeleid er nu dus net in te snijden. Want laat er geen misverstand over bestaan: de huidige toestand wordt vooral ingegeven door de veel te hoge loondruk bij de gemiddelde eersteklasser in België. Zeker bij de K11 bedraagt die volgens een recente studie meer dan 70 procent van het totale budget, terwijl een gezond bedrijf doorgaans mikt op ongeveer 50%. Woekerlonen die nu als een boemerang terug in het gezicht keren, want wanneer de inkomsten wegvallen is er zo blijkbaar geen reserve voorhanden.
Voor teams als Waasland-Beveren blijkt het plunderen van de staatskas, die ze zelf slechts in beperkte mate vullen, dan ook de enige overgebleven optie. Een uiterst onpopulaire maatregel, zo beseffen ze op de Freethiel, snel gevolgd door een aantal drogredenen om zichzelf uit de wind te zetten – of hoe iedereen voor eigen winkel blijft spreken. De hekkensluiter schopt zelfs wild om zich heen in de toch vrij bitsige communicatie, waarin de beste stuurlui verweten worden aan wal te staan. Een gebrek aan introspectie van zij die het roer wél in handen hebben. En steeds verder van de realiteit lijken te staan.
HET DOEL EN DE MIDDELEN
In geen enkele omstandigheid valt het misbruiken van een systeem dat nooit voor hen bedoeld was immers goed te praten, zelfs al kost het de club de kop. Het doel rechtvaardigt de middelen? Niet in dit geval. Al wijzen we hier toch ook de heren voetballers zelf met de vinger. Dat niet alle spelers van Anderlecht plooien voor Vincent Kompany en liever een machtsstrijd voeren dan uit eigen beweging salaris in te leveren, kunnen we nog enigszins begrijpen. Per slot van rekening is het nog maar de vraag of het instituut zich de imagoschade die gepaard gaat met een drastischere maatregel kan veroorloven.
Uit het bericht van Waasland-Beveren en de stappen die nu ook Standard ondernam, blijkt echter eens te meer hoe het lang niet overal om loze dreigementen gaat. En dan is het onbegrijpelijk dat sommige spelers niet akkoord willen gaan met een alternatieve oplossing. Niet noodzakelijk om hun werkgever te beschermen, want zoals gezegd moet die zelf maar haar zaakjes in orde zien te krijgen. Zeker wat tijdelijke passanten en jongens die geen toekomst meer hebben bij hun huidige club betreft, tonen wij begrip dat hun motivatie op dat vlak erg laag ligt. Wel moeten ze aan hun eigen portefeuille denken.
STEENTJE BIJDRAGEN
We maken snel even de berekening. Volgens recente cijfers verdient de gemiddelde profvoetballer in ons land jaarlijks ruwweg 338 duizend euro bruto, ofwel een 28 duizend euro per maand. Indien we daar 70 tot 80 procent – naar het voorstel van Cercle – vanaf trekken, houden ze dus zelfs in het laatste scenario maandelijks nog ruim 5.600 euro bruto over. Ook als we nóg voorzichtiger te werk gaan en de studie van Deloitte over het seizoen 2017/18 gebruiken, toen het gemiddeld loon bij de K11 'slechts' 187 duizend euro bedroeg, komen we nog altijd uit bij een resterend bedrag van meer dan 3.000 euro.
Een flink pak meer dan de 1.650 euro tijdens een technische werkloosheid, wat bovendien door de belastingbetaler in plaats van de club zelf bekostigd wordt. Voor alle betrokken partijen zou het dan ook beter zijn een andere regeling uit te werken, al hebben we tevens oor naar de bedenkingen van de Premier League-sterren – die nog veel beter hun boterham verdienen. Zij willen gerust hun steentje bijdragen in deze crisistijden, maar niet ter verrijking van de miljoenenbedrijven die hun werkgevers geworden zijn. De garantie dat het geld nuttig gebruikt wordt, is voor hen dus een cruciale voorwaarde.
TYPISCH BELGISCH
We zouden graag willen dat dit in België eveneens mogelijk was, maar de economische realiteit vertelt hier nu eenmaal een ander verhaal. Teveel ploegen leven al jaren boven hun stand en dreigen daar nu fiks voor te boeten. Dat ze moeten besparen op de spelerslonen om hun hachje te redden, is dus vooral hun eigen schuld en verdient weinig medelijden. Al begrijpen we wel dat diezelfde spelers nu gevraagd wordt om zelf eens een tegemoetkoming te doen, vooral ook omdat zij anders nóg meer verliezen kunnen lijden. Vreemd dus dat de onderhandelingen in zulk een moeizame, gespannen sfeer verlopen.
Wanneer bij het enige alternatief zowel speler áls club nadeel ondervindt, verwachten wij immers iets meer bereidwilligheid om mee te werken aan een constructieve oplossing. Niet in het minst omdat die technische werkloosheid de scepsis van politiek en samenleving ten opzichte van de fiscale voordelen in het voetbal alleen maar voedt. Indien die gunstmaatregel binnenkort wordt bijgesteld, weten de ploegen dus waar ze het aan te denken hebben. Helaas is iedereen te druk bezig met zijn eigen kortetermijnbelangen om daarom bekommerd te zijn. En snijden ze zo dus allen in hun eigen vel.
LEES OOK: "Stop het nu!" Vandenbempt haalt hakbijl boven op televisie
