Uitgeschakeld in de kwartfinale, net als vijf jaar geleden. Hoewel de tegenstander dit keer van een ander kaliber was, likken de Rode Duivels opnieuw hun wonden na een teleurstellende EK-campagne. Zo ook Roberto Martinez, die pas donderdag – haast een week na de nederlaag tegen Italië – een woordje uitleg verschaft. De bondscoach zal daarbij ongetwijfeld worden gepolst naar de foutjes die hem aangewreven kunnen worden, van zijn tactische keuzes tot de manier waarop hij omging met zijn wissels. Op zijn selectiepolitiek voor het toernooi viel daarentegen weinig aan te merken. Of toch: wat als Marouane Fellaini tot de 26 gelukkigen had behoord?
De 33-jarige middenvelder zette eind 2019, toen iedereen er nog van overtuigd was dat het EK een halfjaar later zou plaatsvinden, de deur voor de nationale ploeg weer op een kier. Enkele maanden eerder had Fellaini in de nasleep van zijn verhuis van Manchester United richting China nochtans nog zijn internationaal pensioen aangekondigd. De laatste interland van de 87-voudig Rode Duivel dateerde dan al van de zomer voordien, toen hij 80 minuten op het veld stond in de verloren halve finale van het WK. Sindsdien schaarde de boomlange krachtpatser zich nog eenmaal bij de selectie, in actie komen deed hij niet meer. Op het moment dat Fellaini er zelf de brui aan gaf, leek zijn verhaal bij de Belgen na 12 jaar dus sowieso stilaan uitgespeeld.
MOTIEVEN VAN MARTINEZ
Eens de potentiële comeback op tafel lag, blies Martinez echter evenmin bruggen op. Gevraagd naar Fellaini hield de Spanjaard stelselmatig vol dat zijn situatie nog steeds van dichtbij opgevolgd werd. Net zoals die van een tachtigtal andere kandidaten weliswaar. Langs weerszijden werd zo snel duidelijk dat alles mocht, maar niks moest. Wanneer de definitieve EK-lijst naar buiten kwam, viel de naam van Fellaini dan ook nergens te bespeuren. Ook niet bij de back-ups, waar Albert Sambi Lokonga zich klaar moest houden mocht Axel Witsel niet tijdig fit geraken. Al kan dat van een man met zijn staat van dienst natuurlijk niet verlangd worden. Voor het overige koos Martinez als mix op het middenveld voor Youri Tielemans, Kevin De Bruyne, Leander Dendoncker, Dennis Praet en Hans Vanaken. Niks mis mee.
Naast de fikse concurrentie gaf Martinez nog wat redenen voor de afwezigheid van Fellaini. "Drie jaar zonder caps is te lang" aldus de bondscoach, een valabel argument. Al heeft corona daar uiteraard wat mee te maken, net als zijn eigen beslissing om de ancien niet eerder terug op te roepen. Eind vorig jaar bijvoorbeeld, toen de Rode Duivels met een B-elftal oefenden tegen Ivoorkust en Zwitserland. Een gemiste kans om Fellaini wat ritme te laten opdoen en hem nog eens aan het werk te zien. Tenslotte bestaan er nog altijd vragen over het niveau in China, hoewel dat bij Witsel destijds nooit een issue bleek. Noch voor Thomas Vermaelen, aan de slag in Japan. Hij sprokkelde tussen eind 2019, toen Fellaini zich weer beschikbaar stelde, en het EK welgeteld 90 minuten aan interlandvoetbal bij elkaar.
WISSELOPTIE VOOR WITSEL
Niet dat iemand problemen had met de aanwezigheid van de bovendien blessuregevoelige verdediger, die een prima toernooi achter de rug heeft. Net zoals Witsel, Eden Hazard en De Bruyne, allen niet speelklaar voor het openingsduel tegen Rusland, hun selectie vanzelfsprekend te rechtvaardigen viel. Fellaini hier wél op afrekenen, oogt evenwel toch ietwat hypocriet. Zeker omdat boezemvriend Nacer Chadli, wiens plaats in de kern heel wat meer wenkbrauwen deed fronsen, eveneens gewoon van de partij was. Dat hij drie minuten na zijn invalbeurt tegen Italië het terrein alweer moest verlaten, is alleen maar koren op de molen van de critici die vinden dat Martinez te lang vasthoudt aan zijn trouwe soldaten van weleer. Krediet waar Fellaini dus echter niet op kon rekenen om nog opgevist te worden.
Nogmaals: op de keuze van Martinez om voor andere namen te opteren, valt weinig aan te merken. Al bleven de "kansen voor anderen", zoals hij de niet-selectie van Fellaini verder nog verklaarde, enigszins achterwege. Mede door hun eigen schuld. Zo stelde Dendoncker teleur tegen Rusland en Denemarken, waarna hij nog maar één minuutje aan de bak kwam. Het vertrouwen in Vanaken, vier keer op vijf in de tribune, bleek dan weer uiterst beperkt. Nochtans haalde Witsel, zonder verwijten na zijn heldhaftig herstel, nooit zijn normale niveau. Toch maakte de controleur wegens het gebrek aan alternatieven tegen Italië de 90 minuten rond. Allicht was Fellaini hier beter van pas gekomen dan pakweg Vanaken of Michy Batshuayi, spelers op wie Martinez blijkbaar toch niet echt van plan was een beroep te doen.
JOKER IN DE LUCHT
Liever zien wij de stormram evenwel hoger op het veld aan het werk. Niet als titularis, waar Jérémy Doku naast De Bruyne een geslaagde zet bleek, wel als breekijzer vanaf de bank in de slotminuten. Of misschien zelfs vroeger. Tegen de hoge pressing van de Italianen kon Fellaini alvast van goudwaarde zijn. Niet om verfijnder vanonder de druk uit te combineren, maar als aanspeelpunt voorin om de vele noodgedwongen lange ballen te verwerken. Een rol van kapstok die Romelu Lukaku, stevig in de tang bij Giorgio Chiellini en Leonardo Bonucci, minder goed afging. Al is het natuurlijk nog maar de vraag of Martinez, mocht Fellaini erbij zijn geweest in München, die optie had benut. Christian Benteke, een targetman pur sang, kwam een te late poging ten spijt per slot van rekening evenmin tussen de lijnen.
Vanaken zat dan weer in de tribune, Dendoncker bleef eveneens op de bank. Voor het overige telde de 26-koppige kern, Thomas Meunier op de flank terzijde, vrij weinig pionnen die hoog boven hun tegenstander uittorenen. Fellaini zou die beperkte luchtmacht in één klap gevoelig versterken. Een niet te onderschatten troef, zo bleek drie jaar geleden nog op het WK tegen Japan. De voornaamste joker zat nu dus echter thuis in de zetel. Een speler met scorend vermogen ook, goed voor 18 goals in het shirt van de Rode Duivels. Van de huidige generatie doen enkel Lukaku, Hazard, De Bruyne en Dries Mertens beter. Net als die laatste beheerst hij bovendien de kunst van het invallen. Wat als Fellaini, en niet Chadli, samen met Mertens een twintigtal minuten voor affluiten het toneel had betreed?
KANSEN VOOR QATAR?
We zullen het nooit weten, en zoals gezegd valt het zelfs te betwijfelen of Martinez tegen Italië dan de kaart van de polyvalente middenvelder had getrokken. Wel rijst nu de vraag of Fellaini in Qatar dan wél weer van de partij moet zijn. Naast zijn unieke profiel en strijdlust voegt de oude rot, dan 35 jaar, tevens nog een extra portie ervaring toe aan de groep. Al hebben de Belgen dat net in overvloed, en dringt zich eerder een verjongingskuur op. Doorselecteren, klinkt het hier en daar, een wens waar hij uiteraard niet in past. Chadli of Mertens voor Fellaini inruilen brengt in dat opzicht weinig zoden aan de dijk. Momenteel ziet het er trouwens niet naar uit dat veel internationals zullen afhaken. Mochten de selecties opnieuw worden ingekrompen tot 23 in plaats van 26 spelers, slinken alleszins zijn kansen.
Zo niet kan hij eventueel de plek van Batshuayi of Benteke innemen. Twee reservespitsen op de bank bleek immers een overbodige luxe, en tegen gesloten defensies blijft Fellaini wellicht zelfs een beter wapen om achter de hand te houden. Tenminste indien hij zijn oude niveau nog benadert, wat lastig in te schatten valt. Misschien biedt de Final Four van de Nations League in oktober wel een gelegenheid om hem uit te testen, daarna volgen ongetwijfeld nog een resem oefenmatchen op weg naar het WK een jaar nadien. Al dan niet mét Fellaini, die zelf niet solliciteert maar schijnbaar wacht op toenadering vanuit Tubeke. Of hij de Rode Duivels werkelijk langs Italië had geloodst, dan wel in Qatar nog een rol van betekenis kan spelen, vormt geenszins een garantie. Toch mag Martinez hem alvast even bellen.
