Niemand maakte meer impact op het voetbaljaar 2019 dan Philippe Clement. Hij werd kampioen met KRC Genk, kwalificeerde Club Brugge voor de Champions League, overwintert met Blauw-Zwart en staat momenteel autoritair aan kop van de Jupiler Pro League. Clement is gebeten door het spelletje. Daarnaast wordt hij gerespecteerd en is hij geliefd door zowat alle (externe als interne) belanghebbenden. Philippe Clement, de Figuur van 2019. Een bloemlezing over een topcoach, een terugblik op zijn succesjaar 2019.
DE BOUWSTENEN VAN EEN TOPCOACH
Een fijnbesnaarde voetballer was Philippe Clement nooit, maar hij haalde wel alles uit zijn spelerscarrière. Clement was de steunpilaar bij onder meer Club Brugge en KRC Genk, en was daarnaast 38 keer Rode Duivel. Als profvoetballer kende Clement zijn kwaliteiten maar – veel belangrijker nog – ook zijn gebreken. Die rationele zelfkennis trok hij door als hoofdcoach bij Waasland-Beveren, KRC Genk en Club Brugge, waar hij succes oogstte bij élke club.
Zijn trainersloopbaan startte Clement in 2011, toen hij van wal stak als beloftentrainer bij Club Brugge. Later maakte hij promotie als assistent-trainer onder Juan Carlos Garrido en Michel Preud'homme. In het groeiproces van Clement was vooral Preud'homme een belangrijke figuur. Beide heren apprecieerden elkaar grenzeloos, en het wederzijds respect is ook nog steeds aanwezig. Clement pikte veel belangrijke zaken op van zijn leermeester, maar als coach gaat hij toch altijd uit van zijn eigen ideeën en benaderingen. En dat kunnen wij alleen maar toejuichen.
SUCCES IN HET WAASLAND & LIMBURG
Na het vertrek van Michel Preud'homme bij Club Brugge zag Clement zijn kans schoon om er de nieuwe hoofdcoach te worden. Maar het Blauw-Zwarte bestuur achtte de tijd nog niet rijp voor de assistent-coach en Ivan Leko werd bijgevolg aangesteld als de nieuwe T1. Vooral het gebrek aan ervaring als hoofdtrainer was nadelig voor Clement. Bovendien had hij de perceptie wat tegen zich. Hij zou te weinig ambitieus zijn volgens de buitenwereld. Te weinig uitstraling ook. Maar Club wist dat dit onwaar was.
Volgens Mannaert en Co moest Clement nog enkele stappen zetten om volwaardig hoofdtrainer te worden. Om die broodnodige stappen te zetten moest Clement andere horizonten verkennen. In juli 2017 werd hij de sportieve eindverantwoordelijke bij Waasland-Beveren en kon zijn trainersloopbaan op het hoogste niveau eindelijk beginnen. En met succes. Hij parkeerde de Oost-Vlamingen in december 2017 dichtbij de top zes, en KRC Genk – toen negende in de stand – kwam aankloppen. Clement twijfelde niet. Hoezo geen ambitie? Clement loodste Genk naar play-off I en eindigde als vijfde.
DE AANLOOP NAAR 2019
Clement startte in het seizoen 18-19 voor het eerst de voorbereiding bij KRC Genk. Zijn opgedane ervaring als assistent-trainer bij Club Brugge kwam meteen al van pas bij de opbouw van de seizoensvoorbereiding, die al erg vroeg startte omdat Genk de voorrondes speelde van de Europa League. In de drie kwalificatierondes was Genk duidelijk te sterk voor Fola Esch, Lech Poznan en Bröndby IF. Alle matchen werden dan ook gewonnen. Leuke opsteker om het seizoen te beginnen.
En niet alleen in Europa liep alles op wieltjes. Ook in de Jupiler Pro League ging KRC Genk furieus van start. In oktober 2018 klommen de Limburgers al voor het eerst naar de top van het klassement. Op de tiende speeldag werd AA Gent toen verslaan in de Ghelamco Arena met 1-5. Voor de rest van het kalenderjaar 2018 zou Genk die eerste plaats niet meer afstaan. Het bleek de voorbode op een hoogsuccesvol 2019.
APPLAUS AAN DE BOSPORUS
In 2019 overwinterden Genk en Clement in de Europa League, en dat was allerminst een sinecure omdat de ploeg al vanaf 27 juli hun eerste officiële wedstrijd speelde. In de groepsfase van de Europa League werd maar één wedstrijd verloren en voor het overige alleen maar uitstekend gepresteerd. Vooral de 2-4 overwinning in Besiktas zal bij de Genk-supporters nog lang in het geheugen gegrift staan. 25.000 uitzinnige Turkse fans werden het zwijgen opgelegd, en de achterban van Besiktas gaf de spelers van KRC Genk spontaan een staande ovatie. Het waren ongeziene taferelen.
Maar in februari 2019 was het Europese verhaal van Genk al weer uit. In de tweede ronde van de Europa League leek Slavia Praag (met Simon Deli in de ploeg) een maatje te sterk, weliswaar na een complete offday van Genk in eigen huis. De ploeg van Clement – die eerder compact en beperkt in omvang was – kon zich bijgevolg focussen op het verdere verloop van de competitie. Op de eerste competitiespeeldag van 2019 hervatte KRC Genk als leider de competitie, en die plaats gaven ze niet meer af.
KAMPIOEN ZONDER POZUELO
Tijdens het seizoensbegin van jaargang 18-19 was Genk allerminst een titelfavoriet, maar gaandeweg werd het team van Clement steeds sterker. De coach hield dat seizoen de grote druk weg van zijn ploeg, en hield zijn mannen steeds gefocust. Eyes on the prize. De sterspeler van dat elftal was Alejandro Pozuelo, die zijn technische bagage wekelijks tot uiting bracht. Maar in maart 2019 verkoos de Andalusiër een lucratieve transfer naar Toronto FC, en zijn vertrek betekende een serieuze sportieve aderlating voor de ploeg met titelaspiraties.
Naarmate het seizoen vorderde bouwde Clement zijn elftal steeds meer rond de geniale Pozuelo, ondersteund door de kwalitatieve tandem Sander Berge en Ruslan Malinovskyi. Het verlies van een speler van het kaliber Pozuelo zou voor veel clubs het nekschot betekenen in de titelrace en daarnaast kon geen vervanger worden gehaald want in maart was de transfermercato al gesloten. Clement was ontgoocheld, maar hij sprak zijn tactische kunde en expertise aan om Genk in de titelrace te houden.
Zonder Pozuelo had Clement geen zuivere spelverdeler meer voorhanden, een profiel dat nochtans primordiaal was in zijn (toenmalige) heilige 4-3-3. Hij overwoog om zijn formatie om te gooien naar een andere veldbezetting waarin geen spelmaker vereist was. Uiteindelijk behield Clement zijn 4-3-3 mits andere varianten, die vaak wekelijks andere vormen aannamen. Berge en Malinovskyi bleven de spil van zijn middenveld, en aldus voor de balans van zijn elftal. Daarnaast werd de jonge Bryan Heynen gedropt in het elftal.
Op die manier kon Malinovskyi eens hoger op het veld worden geposteerd, of werd Leandro Trossard getrokken van de flank naar het centrum. Met die nieuwe invulling werd al gauw niet meer gesproken over het gemis van Pozuelo. Over het hernieuwde centrale middenveld met Berge, Malinovskyi en Heynen des te meer. Clement vormde een nadeel om tot een onverwacht voordeel en sleepte Genk op deze manier naar de eerste landstitel sinds 2011, die overigens meer dan verdiend was. België had er een nieuwe topcoach bij.
FLITSEN BIJ CLUB BRUGGE
In juli 2019 maakte Clement zijn rentree bij Club Brugge door de grote poort. Met de Belgische landstitel onder zijn arm moet hij Blauw-Zwart terug naar nieuwe successen leiden. Voorlopig lijkt Clement ook te slagen in die opdracht. Dit seizoen verloor Club nog maar één keer in de competitie en hoeft het zelfs het gaspedaal niet in te duwen om de tegenstand op afstand te houden. Na 20 speeldagen telt Blauw-Zwart al tien punten voorsprong op eerste achtervolger Sporting Charleroi, tegen wie Club nog een inhaalwedstrijd te goed heeft. Dat kunnen weldra dus 13 bonuspunten zijn.
Clement koos niet voor de gemakkelijke weg. Bij Genk kon hij door de landstitel rechtstreeks stromen in de groepsronde van de Champions League. Clement keek echter op de lange termijn en zag meer toekomstmuziek bij Club Brugge. Desondanks slaagde hij er toch in om Club Brugge te loodsen naar het kampioenenbal via de kwalificaties, waarin Dinamo Kiev en LASK Linz werden uitgeschakeld.
En ook in de groepsronde maakte Club Brugge indruk. Het tweeluik tegen Galatasaray blijft voor een dubbel gevoel zorgen, maar tegen Real Madrid en Paris Saint-Germain bewees Club Brugge dat het zijn plaats heeft bij de Europese (sub)top. Het gelijkspel in het legendarische Estadio Bernabeu zal de komende decennia nog te boek staan als één van de meest opmerkelijke prestaties van Club op het Europese toneel. De West-Vlamingen maakten ook indruk in het Parc des Princes. Het was één van de beste prestaties ooit van Blauw-Zwart in Europa, zo vond CEO Vincent Mannaert.
Een goed kleedkamermanagement is een belangrijk facet die Clement opstak onder Preud'homme. Clement zag hoe hij succesvol een kleedkamer vol ego's en ambitieuze topsporters onder controle moest houden. Die verworven expertise benut Clement nu ten volle als hoofdcoach bij Club Brugge, waar hij de grote onderlinge concurrentie zelfs omzet tot een voordeel. Zijn goede relatie met de spelers speelt daar een niet te onderschatten rol in. Zelfs met jongens uit zijn periode bij Waasland-Beveren en KRC Genk onderhoudt hij nog steeds nauw contact. En zelfs nu nog met spelers uit zijn periode als beloftencoach en assistent-trainer bij Club Brugge.
DE FIGUUR VAN 2019
Philippe Clement beheerste het Belgische voetbal tijdens het kalenderjaar 2019. Wij vinden de huidige coach van Club Brugge dan ook unaniem 'de Figuur van 2019'. Dankzij zijn actuele prestaties op Jan Breydel, maar ook door zijn huzarenstukje met KRC Genk eerder dit jaar. Clement wordt steeds meer de énige Kroonprins der Belgische voetbalcoaches. En dat blijkt ook uit de individuele prijzen die hij anno 2019 binnenrijfde.
Al in mei 2019 werd de toenmalige coach van KRC Genk beloond met de trofee als Trainer van het Jaar, die Clement met grote voorsprong won op Ivan Leko (Club Brugge) en Laszlo Bölöni (Antwerp FC). Maar nog recenter in december 2019 was hij de laureaat bij de Trofee Raymond Goethals, waarin hij – o ironie – Michel Preud'homme (Standard) en Wouter Vrancken (KV Mechelen) aftroefde.
Sinds 2017 maakt Clement elk seizoen grote stappen, en weerklinkt zijn naam steeds luider in Europa. Als hij gestaag progressie blijft maken, dan zal zijn grens stilaan niet meer in de Jupiler Pro League liggen. En laat het duidelijk zijn, Philippe Clement is ambitieus. En dan weerklinkt de lokroep vanuit het buitenland steeds luider ..
