'DAZN-crash: legt Club Brugge een bom onder de JPL?'

De DAZN-crash heeft het Belgische voetbal volledig in de war gestuurd: het tv-contract ligt aan diggelen en niemand weet nog hoeveel geld er binnenkomt. In die chaos komt één oude dreiging weer bovendrijven: wat als Club Brugge beslist om uit de collectieve tv-deal te stappen? Blauw-zwart weet al langer dat hun merk en kijkcijfers véél meer waard zijn dan die van de meeste concurrenten. Voor kleine clubs zou zo’n breuk een nachtmerrie zijn, voor Club misschien een buitenkans. Maar durft Blauw-Zwart nu écht de stekker uit de Pro League te trekken?

LEES OOK: Oorlogsverklaring aan DAZN: Pro League dropt fors statement

DAZN-bom ontploft: oude dreiging Club steekt weer de kop op

Dinsdag is de bom gevallen. DAZN trekt de stekker uit het tv-contract en dompelt het Belgische voetbal in een van zijn grootste crisissen ooit. Clubs weten niet welke tv-gelden er nog binnenkomen, fans weten niet waar ze het weekend naar hun ploeg kunnen kijken, en in de kantoren van de Pro League vliegen de juridische termen over en weer.

Ondertussen duikt één oude vraag opnieuw op: hoelang blijft Club Brugge nog braaf meedoen met de collectieve tv-deal? Want Club heeft in het verleden al meer dan eens laten verstaan dat het anders kan. Dat ze, als het echt moet, hun eigen tv-rechten zouden kunnen verkopen. Niet altijd als frontale aanval, wel als duidelijke waarschuwing.

In de aanloop naar de huidige tender liet Club Brugge toen al duidelijk laten weten dat als er geen nieuw format kwam met een minder drukke kalender, ze serieus overwogen om hun tv-rechten individueel te verkopen wanneer deze vanaf het seizoen 2025-2026 opnieuw op de markt kwamen. Tot nu toe is dat er nooit van gekomen. En daar waren redenen voor.

De tv-deals brachten veel geld op, de Champions League vulde de kassa nog eens extra, en niemand wilde de club zijn die “het Belgische voetbal kapot maakt”. Het collectieve model gaf een soort rust: de inkomsten zijn gekend, de budgetten worden gepland, de spelers worden betaald. De dreiging van individuele rechten was vooral een drukmiddel tijdens onderhandelingen, geen concreet stappenplan.

Collectieve tv-pot wankelt: waarom Club dit moment ruikt

De DAZN-crash zet dat in een ander licht. Plots blijkt die “zekere” 84,2 miljoen euro per jaar helemaal niet zo zeker. Voor veel clubs is dat een financiële nachtmerrie. Voor Club Brugge is het ook een bevestiging dat collectieve verkoop stilaan een illusie is geworden. Bob Madou, de CEO van Club Brugge, verklaarde eind februari al dat hij graag zou zien dat de mediagelden worden verdeeld op basis van de bijdrage per club.

“Wij denken dat wij en een paar anderen een groot aandeel hebben in het totaalbedrag,” zei hij tegen Het Nieuwsblad. Club Brugge beschouwt een nieuw competitieformat als een hefboom om meer inkomsten te genereren en vindt dat zij een groter deel van de koek verdienen. Club Brugge heeft toen al voorbehoud gemaakt bij de collectieve verkoop van tv-rechten en overwoog om zijn mediarechten individueel te vermarkten.

Normaal gesproken worden de tv-rechten collectief en solidair verkocht, wat vooral voor kleinere clubs extra tv-geld oplevert en zelfs een levenslijn kan betekenen. Voor sommige Belgische clubs bedragen de tv-inkomsten slechts 3 à 4% van hun budget, terwijl dit voor andere clubs bijna 25% kan zijn. Het model van collectieve verkoop, eventueel via een verdeelsleutel, is opgezet om een gelijkmatigere verdeling van de inkomsten te waarborgen, wat bijdraagt aan een grotere competitieve balans tussen de clubs.

Wat als Club de stekker eruit trekt? Nachtmerrie voor kleintjes

Vanuit het standpunt van Club is de redenering eenvoudig. Hun merk is groot, hun fanbase ook. Ze spelen regelmatig Europees, halen goede kijkcijfers en zijn commercieel interessant. In een wereld waar individuele tv-rechten mogelijk zouden zijn, kan zo’n club waarschijnlijk harder onderhandelen dan vandaag. Niet meer als één van de achttien, maar als een topclub die elke rechtenhouder graag in zijn pakket wil.

In Spanje kregen Real Madrid en Barcelona jarenlang veel meer uit tv-gelden dan de rest, net omdat ze apart zo waardevol waren voor zenders. Het resultaat was een gigantisch verschil in inkomsten. In België zit er nu nog een rem op. De tv-pot wordt collectief verdeeld, volgens een sleutel met sportieve prestaties, populariteit en historische waarde. Club Brugge krijgt meer dan een kleine club, maar niet alles wat de markt misschien voor hen alleen zou betalen.

Trek die rem weg, en de verhoudingen kunnen snel veranderen. Voor de kleinere clubs is dat net de reden waarom de huidige crisis zo beangstigend is. Zij hebben die luxe niet. Hun stadion zit minder vol, hun matchen halen minder kijkers, hun commerciële aantrekkingskracht is beperkt. En dat voelen ze tot in de Challenger Pro League, waar men overleeft door het tv-geld.

Scenario nachtmerrie: Pro League zonder Club Brugge

Voor de Pro League zou een mogelijke afscheuring van Club Brugge een mokerslag zijn. Het hele verhaal dat men probeert te verkopen aan rechtenhouders, is gebaseerd op het idee dat de competitie als geheel interessant is. De grote affiches, de traditieclubs, de strijd onderaan, de promotie en degradatie. Haal één van de topclubs uit dat verhaal, en de waarde van de rest zakt automatisch.

Rechtenhouders zullen twee keer nadenken voor ze nog grote bedragen op tafel leggen als ze niet zeker zijn dat alle belangrijke ploegen aan boord blijven. Toch is de vraag niet alleen wat Club wil, maar ook hoe realistisch het is. In bijna alle grote competities zijn de tv-rechten de voorbije jaren opnieuw collectief georganiseerd, net om de kloof tussen rijk en arm niet totaal te laten ontsporen.