Arne Decraene
Op de vierde dag van het WK is het de beurt aan de Rode Duivels. Om 20 uur trappen Roberto Martinez en zijn troepen tegen Canada hun avontuur in Qatar op gang. Heel het land kijkt er alvast uit naar om te vernemen welke knopen de bondscoach nu precies heeft doorgehakt voor die eerste opdracht in Groep F. Een van de meest prangende vragen is bijvoorbeeld of Hans Vanaken opnieuw de voorkeur krijgt op Youri Tielemans.
Opnieuw, want in het debacle tegen Egypte verscheen de draaischijf van Club Brugge zowat als enige verrassende naam aan de aftrap. Van het vooraf aangekondigd experimenteel elftal was in Koeweit, waar Martinez vooral logische keuzes maakte, alleszins geen sprake. De pas herstelde Jan Vertonghen neemt straks wellicht wel terug de plaats in van Arhur Theate, mogelijk verdringt Thomas Meunier op rechts Timothy Castagne weer naar de bank. Voorts legt Loïs Openda diep in de punt alsmaar meer Michy Batshuayi het vuur aan de schenen, achterin blijft Zeno Debast een onzekere factor. Hoewel het duo bij de bondscoach in de bovenste schuif leek te liggen tijdens de voorbereiding op het toernooi, kan de vriendschappelijke nederlaag voor hen wel eens gevolgen krijgen nu het om de knikkers gaat.
HANS, YOURI OF KEVIN
Wie al zeker niet hoeft te vrezen voor zijn plek is Eden Hazard. Martinez liet er per slot van rekening geen enkele twijfel over bestaan dat de aanvoerder woensdag start. Slecht nieuws voor man-in-vorm Leandro Trossard, tenzij Kevin De Bruyne terug een rij naar achteren schuift. In het verleden vatte hij wel vaker post naast Axel Witsel, in de ogen van Martinez nog steeds een onbetwiste certitude centraal op het middenveld. De kandidaten om hem daar te vergezellen zijn daarentegen legio. De Bruyne dus, maar ook Amadou Onana – sensatie bij Everton en een van de weinige nieuwe gezichten in de selectie. Zijn gesmaakte optredens in twee verloren oefeninterlands tegen Nederland, toen de moderne versie van Marouane Fellaini ondanks het resultaat best kon bekoren, kregen voorlopig evenwel geen gevolg.
De kans dat hij als titularis aan het WK begint oogt daarom gering, al kan daar doorheen het toernooi natuurlijk nog verandering in komen. Het plan van Martinez bij aanvang lijkt echter om Onana, net zoals Fellaini destijds, als breekijzer achter de hand te houden. Gevraagd naar zijn favoriete partner vergat Witsel hem recent alvast zelfs te vermelden. "Ik voel me even goed naast Hans, Youri of Kevin", aldus de nummer zes, die weet hoe de bondscoach denkt. Youri is uiteraard Youri Tielemans, voor wie Martinez eveneens een stevig boontje heeft. Al van bij zijn aanstelling schat hij de nog altijd pas 25-jarige kapitein van Leicester, na een mindere periode pas in de laatste rechte lijn richting Qatar weer beter op dreef geraakt, bijzonder hoog in als brugpersoon tussen de Gouden en de volgende generatie.
VERTROUWEN VAN MARTINEZ
Sinds zijn debuut vergaarde Tielemans reeds 55 caps, vanaf het WK in Rusland doorgaans als basispion. Oudere concurrenten als Fellaini en Mousa Dembele zwaaiden – net zoals Radja Nainggolan en Steven Defour voor hen – toen af, De Bruyne kreeg definitief de vroegere rol van Dries Mertens in de pockets toebedeeld. Het tijdperk Tielemans leek dan ook aangebroken. Terwijl hij in de Premier League alsmaar meer zijn stempel drukte bleven de Belgen evenwel al te vaak op hun honger zitten. Zelden voldeed de eeuwige belofte aan de torenhoge verwachtingen. Matige prestaties die zelfs het onvoorwaardelijk vertrouwen van de bondscoach langzaam begonnen te schaden? Feit is alleszins dat Tielemans in de laatste twee repetities voor het WK telkens plaats mocht nemen op de bank. Een alarmerend patroon?
In de Nations League-match tegen Nederland viel hij niet eens in. Op zich hoeft het niks te betekenen – in de tweede ontmoeting, toen Onana getest werd, was Vanaken hetzelfde lot beschoren. Toch viel de chouchou van Martinez duidelijk enigszins uit diens gratie. Deels de verdienste van Vanaken, die in het afgelopen anderhalf jaar de twijfels van de Spanjaard eindelijk volledig van zich afschudde en meermaals bewees dat hij de nationale ploeg wel degelijk iets kan bijdragen. Op het EK wierp Martinez de tweevoudig Gouden Schoen nochtans nauwelijks één schamel minuutje toe, in de overbodige derde groepswedstrijd tegen Finland. De overige duels bekeek hij vanaf de tribune, een horrorscenario dat Vanaken – in tegenstelling tot Tielemans in 2018 nog thuis voor de buis – in Qatar hoopt te vermijden.
TIELEMANS VS. VANAKEN
Dit keer komt hij ongetwijfeld meer aan de bak, al was het maar om zijn lengte en kopkracht als wapen te gebruiken. De luchtmacht van de Belgen oogt vandaag minder imposant dan een paar jaar geleden. Martinez moet er dan wel voor zorgen dat Vanaken zijn timing in de zestien ten volste kan benutten, zoals dat tegen Tsjechië het geval was. Waar de 23-voudig international vroeger geregeld dienst deed als vervanger van Hazard speelt hij tegenwoordig echter meestal een linie lager. Zo ook tegen Egypte, zijn negende basisstek in 16 interlands sinds het EK. Tielemans zit aan tien stuks. Hij ontbrak wel af en toe, Vanaken was er steevast bij. Vier keer stonden ze samen aan de aftrap, straks onwaarschijnlijk. Een licht voordeel voor Tielemans dus, goed voor één doelpunt en twee assists gedurende die periode.
Vanaken zit aan respectievelijk drie en vier stuks. Uit de statistieken, die elkaar alles opgeteld dus min of meer in evenwicht houden, worden we niet veel wijzer. Uit de wanvertoning in Koeweit, waar ieder zich één helft mocht tonen, evenmin. Met onder meer een van zijn typische afstandspogingen – toch een troef – was Tielemans na de pauze dan wel iets nadrukkelijker aanwezig, veel impact had die zin voor initiatief niet. Integendeel: zijn gretigheid kwam de Rode Duivels direct duur te staan. Martinez had gevraagd om hoger en agressiever druk te zetten, maar in al zijn enthousiasme om die instructies uit te voeren zette de frisse invaller de deur voor de Egyptenaren zomaar open. Hoewel er nadien nog meer verkeerd liep was Tielemans met zijn zonevreemde pressing mee verantwoordelijk voor de 2-0.
GEMISTE KANS VOOR HANS
Het zou Vanaken, toch wat gedisciplineerder op die positie, wellicht niet snel overkomen. In de pockets verkiest Martinez vinnigere types, genre Trossard, Jérémy Doku of Charles De Ketelaere. Als doublures voor Hazard deden zij allemaal haasje-over met Vanaken, door de bondscoach intussen herontdekt als spelverdeler naast Witsel. De controle en rust bewaren is daar de voornaamste opdracht, iets waar hij vaak beter in slaagt dan zijn alternatieven. Vrijdag bekommerde Vanaken zich wederom vooral om de opbouw, waarbij hij het spel wel snel verlegde maar de risico's veelal schuwde. Diepgang zoeken, laat staan zelf voor doel opduiken, zat er andermaal minder in. Een dienende en minder bepalende rol waar Vanaken, die zo anderen in staat stelt om uit te blinken, zich ook bij Club Brugge alsmaar meer in schikt.
Koren op de molen van zijn vele critici. "Hans was wat ongelukkig in zijn vorige cap en verdiende deze kans. We weten wat hij kan brengen", is Martinez, die achteraf vertelde geen waarde te hechten aan individuele prestaties, evenwel tevreden met Vanaken zijn taakinvulling. De pechvogel, net zoals De Bruyne even worstelend met de grasmat, werd eerder al tegen Nederland, Ierland en Wales in de steek gelaten door een falend collectief. Zelf werkte hij tegen Egypte opnieuw een degelijke doch anonieme partij af. Veel valt hem niet te verwijten, maar om Martinez te overtuigen mocht het gerust wat meer zijn. De inspiratie om iets te creëren of de boel middels een beslissende pass of tempoversnelling open te breken, toch onderdeel van zijn arsenaal, ontbrak. Een gemiste kans om Tielemans af te troeven?
WORST VAN WITSEL
"Ik was aangenaam verrast dat ik mocht starten. De plaatsen zijn duur, dus moet je elk moment grijpen. De ene keer lukt dat beter dan de andere. Natuurlijk wil ik zoveel mogelijk spelen", beseft Vanaken, die toegaf dat zijn status in de kleedkamer toch wat veranderd is. Anders dan op het EK behoort hij op z'n minst tot het kransje invallers. Dat blijkt trouwens ook uit het respect dat zijn concurrent voor hem heeft. "Vanaken is binnen de nationale ploeg een belangrijke speler geworden en heeft duidelijke kwaliteiten. Ik ga er niet zomaar vanuit dat ik elke match start", aldus Tielemans, niet beschaamd om in de spiegel te kijken. "Ik ben zelfkritisch genoeg om te weten dat ik in de voorbije matchen niet altijd even goed gespeeld heb. Ik ben vastberaden om te tonen dat ik beter kan", klonk het tenslotte nog.
Meer dan Vanaken, niet de man om een team op sleeptouw te nemen, trachtte hij de bakens nog te verzetten in Koeweit. Zoden aan de dijk bracht het weliswaar niet, hoewel Tielemans verticaler dacht en meer op zoek ging naar openingen kwam hij evenmin uit de verf. Allebei een zesje: de puzzel werd er voor Martinez niet bepaald eenvoudiger op. Onana moet haast zeker nog even geduld koesteren, maar heeft Tielemans dankzij zijn liefdesverhouding met de bondscoach werkelijk nog een streepje voor op Vanaken? Of wisselt De Bruyne, wellicht het beste manusje-van-alles ter wereld, weer van positie om zo Hazard én Trossard samen in het elftal te kunnen droppen – misschien wel de aangewezen optie? Koffiedik kijken in Qatar. Slechts één ding staat vast: Witsel zal het allemaal worst wezen.
AD
LEES OOK: 'Mannaert aan zet: vijf Belgen gewild door Congo en Marokko'
