Statistische bom in JPL: Club op 1, twee toppers in nesten

"Het klassement liegt nooit", wordt wel eens gezegd. Maar klopt dat wel, en staat iedereen aan het eind van de rit écht op de plek waar hij thuishoort? Nu we alsmaar meer om de oren worden geslagen met allerlei data en statistieken nemen we de proef vlak voor de Play-Offs graag eens op de som. Wie kreeg de voorbije maanden meer dan waar hij recht op had, en wie mag zich mager bedeeld voelen?

De teerlingen zijn geworpen, aan de reguliere competitie valt niets meer te veranderen. Tijd voor de Play-Offs, waarin het zowel boven –als onderin écht om de knikkers gaat. Terwijl zes ploegen strijden om de landstitel en vier teams vechten om de degradatie te ontlopen mogen de overige zes clubs hun kansen op een Europees ticket trachten gaaf te houden. In de drie groepjes vallen op het eerste gezicht vrij weinig verrassingen te noteren. Toch mogen vooral AA Gent, Antwerp en Standard zich gelukkig prijzen, terwijl onder meer Cercle Brugge en Beerschot reden tot klagen hebben. Dat zit zo.

LEES OOK: Eerste succes voor Leko: Club walst na rust over Dender

Expected points

Een van de meest bekende statistieken in het hedendaagse voetbal is de zogenaamde xG, ofwel de u inmiddels vast welbekende expected goals. Lees: het aantal doelpunten dat een elftal in een gegeven wedstrijd op basis van de kansen had moeten scoren. De tegenhanger daarvan zijn de xGA of expected goals against, die op hun beurt uitdrukken hoe vaak de tegenstander in theorie raak had moeten treffen. Met die twee parameters indachtig kunnen we dan ook telkens berekenen wat de eigenlijke uitslag op het bord mathematisch gezien had 'moeten' zijn. En bijgevolg de punten herverdelen.

Op die manier komen we tot slot uit bij de expected points: het aantal punten dat iedere ploeg doorheen het seizoen op papier had moeten verzamelen. Wat dus als de logica in elke match gewoon zou zijn gerespecteerd, en de 16 eersteklassers vanuit dat oogpunt opnieuw worden gerangschikt? Vijgen na Pasen uiteraard, maar een blik op die fictieve stand levert toch een paar opmerkelijke vaststellingen op. Zo kon het leven er voor heel wat ploegen momenteel helemaal anders uitzien, en hadden er misschien zelfs enkele ontslagen niet hoeven te vallen. Beginnen doen we evenwel met de titelrace.

Club Brugge op kop

Daar maakte KRC Genk op de slotspeeldag nog vlug een statement. Iedereen blaakt van het zelfvertrouwen bij de fiere leider, waar Thorsten Fink de druk vakkundig afhoudt. "Die ligt bij de achtervolgers. Ik zou niet met hen willen wisselen", ziet de Duitser geen nadeel in de halvering van de kloof met concurrenten Club Brugge en Union. Fink is dus ongetwijfeld opgelucht dat zijn troepen een voorsprong van negen punten vergaarden in plaats van de vijf eenheden achterstand die het model voorschrijft te moeten ophalen. Niet toevallig vinden velen de regerend landskampioen nog altijd dé favoriet.

Omwille van hun ervaring, prestaties in de Champions League, comeback in de vorige editie én kwaliteit van de kern, maar simpelweg ook omdat Club de Play-Offs ondanks de extra belasting zomaar als koploper had kunnen aanvatten. Zowel op aanvallend als defensief vlak deed het zichzelf tekort. Net als vorig seizoen trouwens, toen het voor de play-offs al in de nek van Union had kunnen hijgen. Hans Vanaken benadrukte achteraf meermaals dat de Brugse meeval in de laatste rechte lijn in schril contrast stond tot de tegenslag in de maanden daarvoor. Een stelling die Ronny Deila zal beamen.

Charleroi in top zes

Met slechts twee puntjes verschil blijft de schade wel beperkter voor zijn opvolger Nicky Hayen. Dat die volstaan om de polepositie over te pakken ligt voornamelijk aan de 12 (!) punten die Genk moet inleveren. Zonder afbreuk te doen aan het werk van Fink was er tot dusver dus af en toe toch een flinke dosis (kampioenen?)geluk mee gemoeid voor de Limburgers, die mede dankzij tien strafschoppen een pak efficiënter zijn dan vorig jaar. Of toch achterin, want tegenover de extra tegentreffers die ze hadden kunnen slikken staat dat Tolu en co zelf ook gerust iets vaker de netten konden laten trillen.

Dat geldt ook voor Union, dat met twee punten meer eveneens haasje over doet en zo in het spoor blijft van Club. Genk valt dus ineens van één naar plaats drie, al blijft het trio titelpretendenten wel ongewijzigd. Tenslotte is er nog steeds een kloof van acht punten met het nummer vier Charleroi. Jawel, Charleroi. Vooral de tien goals die ze vergaten te maken, en opgeteld 11 punten waard waren, braken de Zebra's zuur op. Op plaats vijf vinden we pas Anderlecht terug, vorig jaar al dé 'overperformer' met een overschot van maar liefst 18 punten. Dit keer kreeg Paars-Wit 'slechts' zeven stuks te veel.

Antwerp & AA Gent

Voor wie nog niet echt overtuigd was dat Colin Coosemans haast op zijn eentje de boel rechthoudt: volgens de data had de doelman zich 15 keer meer moeten omdraaien. Eén collega doet beter: Antwerp-sluitstuk Senne Lammens, die 19 (!) doelpunten meer had moeten incasseren. Beide ploegen waren zelf bovendien klinisch aan de overzijde, wat zich uit in een verschil van respectievelijk 20 en 26 goals in hun verwachte doelsaldo. Antwerp zakt zowaar naar -11 én plaats 11 in de stand, akelig dicht bij de gevarenzone. Zou dat misschien de reden zijn waarom Jonas De Roeck mocht beschikken?

Amper één plek hoger maakt met AA Gent nog een topclub die haar coach ontsloeg een stevige duik. Dat de Buffalo's hun stek in de top zes toch heroverden valt grotendeels te danken aan het feit dat ze 13 doelpunten te weinig binnenkregen. Niemand minder dan Westerlo neemt hun plek in, op de voet gevolgd door ... Cercle Brugge. Niet alleen kon de jacht op de top zes dus veel boeiender zijn, de Vereniging had nooit in de problemen mogen komen. Met een sprong van zes plaatsen schuift alleen Charleroi nog meer op dan Cercle, dat vooral voorin zelf naliet om tien punten meer te sprokkelen.

Standard in gevaar

Als vaste klanten in de Europe Play-Offs, die spannender dan ooit beloven te worden, verandert er voor KV Mechelen en OH Leuven weinig. Wie daar wel nog opduikt is STVV, voor wie twee goaltjes meer en zes minder tegen genoeg waren om zich te redden. Dat betekent dus ook dat er in de kelder van het klassement twee openingen vrijkomen. De eerste is voor Standard, dat nochtans 15 goals meer had moeten maken. Dat er aan de overkant tevens 13 ballen meer tegen de touwen hadden moeten vliegen zorgt er echter voor dat de Rouches samen met Antwerp de diepste val in de ranking maken.

Dender presteerde exact naar verwachtingen en behoudt zo als enige haar totaal van 32 punten, wat in dit scenario evenwel niet langer voldoende blijkt. Meer nog: vermits KV Kortrijk acht punten meer had verdiend daalt de promovendus af naar de voorlaatste plaats, met slechts een geringe bonus op Beerschot. De pechvogels van het Kiel staan hun rode lantaarn weliswaar niet af, maar zouden met 11 punten meer wel veel dichter aanklampen bij de concurrentie in de prangende Relegation Play-Offs. Gezien de reële achterstand is het helaas hoogstens een schrale troost voor Dirk Kuyt en co.

BRON: https://footballxg.com/xg-league-tables

Het expected points-klassement:

1. Club Brugge 61 (+2)
2. Union 57 (+2)
3. Genk 56 (-12)
4. Charleroi 48 (+11)
5. Anderlecht 44 (-7)
6. Westerlo 44 (+7)
7. Cercle Brugge 42 (+10)
8. KV Mechelen 40 (+2)
9. OH Leuven 39 (+2)
10. AA Gent 37 (-8)
11. Antwerp 37 (-9)
12. STVV 36 (+5)
13. Standard 35 (-4)
14. KV Kortrijk 34 (+8)
15. Dender 32 (-)
16. Beerschot 29 (+11)