Enerzijds was het moment afgelopen week verrassend, anderzijds is het altijd wachten tot het moment dat een 71-jarige voetbaltrainer aftreedt. Enerzijds was het een goed moment, anderzijds misschien ook niet. Enerzijds was het tijd voor vernieuwing en anderzijds niet. Hoe dan ook: Sir Alex Ferguson zal het komend seizoen niet meer aan het roer staan van Manchester United; die eer zal dan aan David Moyes voorbehouden zijn, die overkomt van Everton en meteen maar een zesjarig contract ondertekende.
Het afgelopen seizoen leidde Ferguson, aan de hand van Robin van Persie, Manchester United naar de dertiende landstitel in 26 jaar; een fenomenaal gemiddelde. Het elftal staat, want werd met ruime overmacht kampioen, en lijkt ook in staat om dit kunstje volgend seizoen te herhalen – en wellicht zelfs een gooi te doen naar de eindzege in de Champions League. Het geeft meteen aan waarom het moment van opstappen van Ferguson misschien ook opvallend te noemen is: afscheid nemen met de Cup met de grote oren zou immers de loopbaan van de Schot helemaal afmaken. Anderzijds moet je ook je grenzen kennen als oefenmeester en als mens – genoeg is simpelweg genoeg.
Meestal hebben voetbaltrainers een houdbaarheidsdatum. Co Adriaanse had het hier vaak over. De chemie met het team is op een gegeven moment ‘op’. Ferguson leek hiervan geen last te hebben, maar in feite hanteerde hij de botte bijl om zijn houdbaarheidsdatum keer op keer uit te stellen. Het legioen voetballers dat Manchester United immers met ruzie de rug toekeerde is namelijk vrij groot, met Jaap Stam en Ruud van Nistelrooy als Nederlandse voorbeelden. Ik vermoed dat deze maatregelen er mede voor hebben gezorgd dat Ferguson zijn positie bij United kon blijven behouden en de selectie niet genoeg van hem kreeg – de ‘rotte appels’ pikte hij er immers genadeloos tussenuit.
Uiteindelijk heeft Ferguson dan toch zijn houdbaarheidsdatum bereikt – al is die meer ingegeven vanuit de wetten der natuur dan vanuit ontevredenheid van het elftal – en zal er het volgende seizoen een andere oefenmeester voor de spelersgroep van Manchester United verschijnen. Dat zal voor iedere voetballiefhebber ter wereld wennen zijn. Ikzelf was nog niet eens geboren toen Ferguson werd aangesteld als trainer van United. Een nieuw gezicht in Manchester; het zal voor iedereen afwachten zijn hoe dat gaat verlopen. Zeker ook omdat Ferguson in de directie plaats zal nemen en dus vrij dicht op Moyes zal zitten – te hopen valt dat dit niet tot conflicten zal leiden.
Ik hoop dat Moyes het goed zal doen (al had ik zelf gehoopt dat United gekozen had voor Bert van Marwijk, maar dat terzijde). Hij was de afgelopen elf seizoenen in dienst van Everton, dus dat hij die club vaarwel zegt is net als het vertrek van Ferguson een mijlpaal op zichzelf. Manchester United lijkt met Moyes hetzelfde van plan als met Ferguson: vertrouwen houden in de manager en hem jarenlang de ruimte geven, getuige zijn zesjarige contract – en getuige de keuze voor Moyes op zichzelf. Echter, hoewel de situatie totaal anders is (in Engeland hebben we het immers over een positie als manager, en niet als trainer), moet ik ook denken aan het vertrek van Foppe de Haan bij SC Heerenveen, die bij die club negentien seizoenen werkzaam was. Sinds het vertrek van De Haan is het een komen en gaan van trainers. Gertjan Verbeek hield het nog vier jaar uit, maar sindsdien is het chaos troef. Te hopen valt dat Marco van Basten het langer volhoudt, en te hopen valt dat Manchester United hetzelfde lot bespaard blijft, en dat Moyes erin slaagt net zoveel respect af te dwingen als Ferguson tijdens zijn loopbaan deed.
Ik weet niet exact wat de reden was voor het aftreden van Ferguson (wie weet er immers wat er in zijn hoofd heeft meegespeeld), maar waarschijnlijk heeft hij deels gedacht: het is tijd, het is genoeg geweest, het podium is nu aan een ander. Ferguson heeft zijn pensioen als manager dan ook meer dan verdiend. Bij United won hij naast zijn landstitel ook nog twee Champions Leagues en vijf FA Cups. Bij Aberdeen had hij daarvoor al drie landstitels, vijf bekers en een Europacup II gewonnen. Het maakt Ferguson tot een van de beste managers aller tijden en een legende voor de voetbalsport bij leven. Een instituut, dat zolang werkzaam was bij United dat generaties met deze status quo zijn opgegroeid. Aan die status quo komt nu een einde. Met weemoed, maar ook met respect, en met interesse naar de toekomst van United, kijkt de voetbalwereld mee.
Mart Waterval
