De Nieuwe Kuip

Deze week zijn de plannen van ‘de Feyenoord-familie’ voor Het Nieuwe Stadion gepresenteerd – in de volksmond, en voor de Feyenoord-fan, De Nieuwe Kuip. (Laten we hopen dat ‘de Feyenoord-familie’ dit ook als project De Nieuwe Kuip ziet, want het lijkt zo te zijn alsof ze bewust ‘De Kuip’ proberen te vermijden in de nieuwe naam door het project Het Nieuwe Stadion te noemen, maar dat terzijde.) Als regelmatig pleitbezorger voor ambitie en innovatie, zelfs via dit podium, was het document een zegen om te lezen. Voor de liefhebber: lees de samenvatting op hetnieuwestadion.nl. Ja echt: een heuse website is het leven geroepen om de gemeente Rotterdam en toekomstige financierders warm te maken voor het project. Want inderdaad, hoewel er al jaren wordt gesproken over De Nieuwe Kuip (ik noem het project consequent wel zo), zijn er nog geen definitieve financiers gevonden, is er nog geen definitieve keuze gemaakt voor een locatie, en is er dus ook nog geen definitief ontwerp voor het nieuwe stadion (wat op zich logischerwijs voortvloeit uit het feit dat er nog geen locatie is gekozen). Het plan dat werd gepresenteerd was wel aansprekend. Een nieuw, multifunctioneel stadion dat plaats moet bieden aan 63.000 toeschouwers. De KNVB heeft de helft van alle interlands na 2018 al aan De Nieuwe Kuip toegewezen, werd tussen neus en lippen door gezegd. Een hotel en een zorginstelling. Een schuifdak, natuurlijk, en vele andere optredens, concerten en evenementen in het stadion. En zelfs een specifiek prijskaartje van 313 miljoen euro. Last but not least: De Nieuwe Kuip moet het duurzaamste stadion van Europa worden. Een waar uithangbord, niet alleen voor de stad Rotterdam of voor Feyenoord, nee, voor het land als geheel. De komende weken moet de besluitvorming over een nieuw stadion meer gestalte krijgen. De gemeente is in elk geval door de familie tegemoet gekomen. De prijs voor De Nieuwe Kuip was eerder immers geraamd op circa 600 miljoen euro (zo blijkt uit de Wikipediapagina voor De Nieuwe Kuip), maar dat getal zal ongetwijfeld zijn achterhaald nadat Nederland het WK voetbal niet toegewezen heeft gekregen. Bovendien hoeft de gemeente slechts een deel van dit bedrag uit te lenen en voor een ander deel garant te staan: in principe verdient de gemeente dus aan het stadion. Dat bedrag kon daarnaast in een zucht worden terugverdiend, legde algemeen directeur Eric Gudde van Feyenoord op de persconferentie uit. Ook op andere fronten wordt de besluitvorming de komende weken genomen. Nog geen enkele bank heeft toezeggingen gedaan over de financiering voor De Nieuwe Kuip, al zijn er natuurlijk wel al vele gesprekken geweest. Gudde wekte samen met stadiondirecteur Jan van Merwijk de indruk dat die financiering wel rond gaat komen. De ‘Feyenoord-familie’ heeft er vertrouwen in, zoveel is wel zeker. Maar hebben de banken, en belangrijker nog, de gemeente, dat ook? Zeker in deze tijden van crisis? Persoonlijk ben ik van mening dat een crisis vraagt om innovatieve en ambitieuze projecten – kijk maar naar hoe Franklin Roosevelt met zijn New Deal Amerika uit de crisis van de Jaren Dertig sleepte. Alleen, in de bezuinigingsmentaliteit van tegenwoordig, hoewel economisch omstreden, is geen plaats meer voor dergelijke projecten. Momenteel verkeer ik in Nieuw-Zeeland voor mijn afstudeeronderzoek en afgelopen week bezocht ik het stadion van zowel rugbyteam de Wellington Hurricanes als voetbalteam de Wellington Phoenix: het Westpac Stadium. Een modern stadion in een ononderbroken cirkelvorm en in die zin gelijkend op De Kuip. Verder overigens onvergelijkbaar, want een betonnen kolos met ongeveer 30.000 toeschouwers. Rugbytoeschouwers schijnen – en dat werd in mijn bezoek bevestigd – veel rustiger te zijn dan voetbalfans, ook in Nieuw-Zeeland, en uiteindelijk maken fans natuurlijk de sfeer. Het betonnen Westpac Stadion, dat overigens niet sfeerloos oogt, is dat echter wel. Zonde. Want hoewel supporters de sfeer uiteindelijk maken, kan een stadion hier een versterkend of afremmend effect op hebben. Mijn grootste vrees als voetbalfan, en de grootste vrees van iedere Feyenoordfan, is niet het afscheid nemen van De Kuip. De vrees is terecht te komen in een betonnen stadion dat sfeerloos is, in plaats van het schuddende, want stalen, geraamte van De Kuip. Het Legioen in een stadion dat gemaakt is voor bioscooppubliek, dat idee, een nachtmerrie. Ajax had bijvoorbeeld ook ruim tien jaar nodig om De ArenA sfeervol te maken. Dat mag Feyenoord niet overkomen. De beleidsbepalers lijken dit terdege te beseffen. Op hetnieuwestadion.nl blijkt dat alles eraan wordt gedaan om De Kuip te laten voortleven in De Nieuwe Kuip. “De supporter staat in Het Nieuwe Stadion centraal. Sfeerbepalende elementen als zichtlijnen, afstanden van zitplaatsen en tribunes van de huidige Kuip worden overgenomen en waar mogelijk nog verbeterd. De tribunes komen nog dichter op het veld dan in het huidige stadion, zodat het voetbal nog intenser beleefd kan worden. De ononderbroken ringstructuur van De Kuip wordt overgenomen.” Toegegeven, de geciteerde passage biedt hoop. De Nieuwe Kuip lijkt op essentiële punten een kopie te worden van de huidige Kuip. Echter, die ene passage roept ook vrees op. “De ononderbroken ringstructuur van De Kuip wordt overgenomen.” Een onderbroken ringstructuur heeft zijn charme, maar is niet essentieel voor de Feyenoordfans, verwacht ik. Het stadion moet “voetbal ademen”, hoe clichématig en abstract dat ook is. Het Westpac Stadion heeft ook een ononderbroken ringstructuur. Ik bedoel maar. Persoonlijk heb ik echter voldoende vertrouwen in de architecten en bouwers van De Nieuwe Kuip, in de innovatieve en ambitieuze plannen die gepresenteerd zijn en in de ‘Feyenoord-familie’. Echter, sfeer overbrengen van De Kuip naar De Nieuwe Kuip is bijna even moeilijk als onmogelijk, en een foutje blijft de komende tachtig jaar (als we uitgaan van de levensduur van De Kuip) zichtbaar – of tot aan de eerstvolgende renovatie. Vertrouwen, dat heb ik dus, maar vrees voor De Nieuwe Kuip – die blijft waarschijnlijk bestaan totdat het nieuwe stadion er eindelijk is.

LEES OOK: Union SG legt Feyenoord net niet het zwijgen op in de Kuip