Arne Decraene
Speeldag 10 in de Jupiler Pro League zit erop. Althans, het merendeel ervan. Maar liefst drie matchen werden uitgesteld wegens een te hoog aantal coronabesmettingen, wat betekent dat het voetbal niet gespaard blijft van de tweede opflakkering van het virus. De wedstrijden die wél nog mochten doorgaan, vonden dan weer terug plaats achter gesloten deuren. Financieel een zware klap, maar alles liever dan de boel opnieuw stilleggen. Een wereld van verschil met ruim een halfjaar geleden.
Let wel, wij pleiten er niet voor om de competitie net als in maart stop te zetten. Integendeel, voetbal op de buis zorgt voor een welgekomen afleiding in deze sombere tijden van gesloten horecazaken en strikt na te leven avondklokken. Verder is het nog maar de vraag in welke mate de rest van het seizoen gevrijwaard kan worden als de bal tijdelijk niet meer aan het rollen gaat. Per slot van rekening zit de kalender nu reeds bomvol, dus het aantal inhaalduels wordt liefst tot het minimum beperkt. Gelukkig geraakte tot dusver nog geen enkele van de Europees spelende ploegen – Club Brugge, Antwerp, AA Gent en Standard – betrokken in een afgelasting, want in hun schema is al helemaal amper ruimte vrij.
LEGE LUCHTBELLEN
In tegenstelling tot dik zeven maanden geleden, toen de Pro League uit eigen initiatief de rem optrok, is doorgaan tot de overheid daar anders over beslist dus de boodschap. Een bocht van 180 graden ten opzichte van de reactie op de eerste coronagolf, waarmee andermaal onderstreept wordt dat de zogeheten solidariteit en maatschappelijke verantwoordelijkheid die op dat moment gretig als reden werd aangehaald om er de brui aan te geven één grote luchtbel was. Tenslotte is het vandaag niet veel beter gesteld met de gezondheidssituatie, zo getuigen de vrij draconische maatregelen die de regering recent oplegde. Met dus ook implicaties voor onze Belgische clubs, die de protocollen om de veiligheid te garanderen ten spijt net zoals tijdens de eerste vier speeldagen geen fans meer mogen ontvangen.
Een jammerlijke zaak, die desalniettemin overal wel op het nodige begrip kon rekenen. Toch heerste eveneens flink wat ontgoocheling, te beginnen omwille van de beleving die terug naar beneden gaat. Dat konden we dit weekend meteen weer merken, al wisten nu wel vier van de zes thuisploegen hun partij te winnen. Tijdens de stunt van OH Leuven tegen Club Brugge, de Antwerpse derby of het Gentse weerzien met Jess Thorup werd het publiek echter ten node gemist, wat uiteraard tevens op de overige velden het geval was. Daarnaast is er nog het financiële aspect. Hoewel de recette uit de deels gevulde tribunes sowieso vrij gering was, blijft een volledige sluiting van het stadion immers een extra klap voor de kassa. Alom wordt dan ook de hoop gekoesterd dat de deuren binnenkort opnieuw open mogen.
MOTIEVEN IN MAART
Onder andere Mehdi Bayat sprak, samen met zijn steun voor de maatregel, de wens uit om binnen een maand de supporters weer welkom te heten. "We krijgen nog de kans om wedstrijden te spelen achter gesloten deuren, en de matchen worden op televisie uitgezonden. Het is een manier om de mensen die moeten thuisblijven bezig te houden", klonk het verder nog bij de bondsvoorzitter, een standpunt dat hij in maart niet innam. Toen stond Bayat nog vol overgave op de eerste rij om definitief een punt te zetten achter het seizoen, een voorstel dat snel veel navolging kreeg. Ondanks een resem positieve testen klinkt het nu evenwel langs alle kanten, zelfs bij de getroffen teams, dat zelf de handdoek weer in de ring werpen geen optie vormt. Nochtans is het ongeveer even slecht gesteld in de samenleving.
Wat is er dan precies veranderd? Veel meer dan maatschappelijke motieven, sijpelden in maart tal van eigenbelangen door. Clubs die baat hadden bij de stop – leider en latere kampioen Club Brugge, maar vooral AA Gent en het Charleroi van Bayat – zetten een succesvolle lobby op, waar ze de kleinere clubs moeiteloos in meekregen. Die vreesden namelijk in de eerste plaats voor de economische impact van het coronavirus. Door elk uitzicht op een hervatting na de noodzakelijke onderbreking weg te nemen, konden zij overgaan tot het technisch werkloos stellen van hun spelersgroep. Op die manier werd een pak geld bespaard, waar doorspelen zonder toeschouwers enkel meer kosten teweeg zou brengen. Nu is dat natuurlijk ook het geval, met dat verschil dat de televisiegelden nog niet geïncasseerd werden.
REGELS BIJ RAMPSCENARIO
Hoewel ze destijds nog voor flink wat discussie zorgden, waren die inkomsten vorig seizoen reeds min of meer verzekerd. Dit keer zouden de bespaarde loonkosten echter niet opwegen tegen de tv-gelden die in het gedrang komen bij een nieuwe stop. Mocht de competitie nu worden stilgelegd, staat per slot van rekening meteen de rest van de campagne onder druk. "Als we volledige speeldagen moeten verplaatsen, komen we in de problemen", verwoordde Pro League-preses Peter Croonen het zelf. In dat scenario valt niet uit te sluiten dat de play-offs geannuleerd worden, wat het tv-contract negatief zou beïnvloeden. Om dan nog te zwijgen van de financiële gevolgen bij een eventuele inkorting van de reguliere jaargang, wat vanzelfsprekend ook op sportief vlak opnieuw een serieuze impact zou hebben.
Gelukkig werd het reglement met het oog op dat rampscenario al aangepast. De regels zijn nu strikter afgebakend, met minstens 17 matchen waarbij iedereen elkaar heeft ontmoet – ofwel de helft van het regulier seizoen – als ondergrens om de stand als geldig te beschouwen. Indien aan die voorwaarde niet wordt voldaan, worden de Europese tickets verdeeld op basis van de voorbije vijf campagnes. Op zich een waterdicht systeem, al mogen we er in België helaas haast prat op gaan dat er ergens wel een juridisch zaak zou worden aangespannen. Zeker in de Pro League, waar de neuzen zelden in dezelfde richting staan en termen als solidariteit en eensgezindheid holle begrippen blijken. Zoveel werd alvast duidelijk in de nasleep van de stop een halfjaar geleden, achteraf gezien een overhaaste beslissing.
TEKORT AAN TESTEN?
De gemoederen liepen vervolgens hoog op, met naast het vele moddergooien vooral de voorspelbare rechtszaken omtrent degradatie en promotie die van het hele gebeuren een ellenlange soap maakten. Croonen en Pierre François sloegen doorheen dat alles geen best figuur aan de top van het Pro League-bestuur, maar zitten net als bondsvoorzitter Bayat vandaag nog altijd in hun stoel. Mogelijk heeft die ervaring dan ook invloed op de afwachtende houding die ze nu aannemen, waarbij de keuze om het licht op rood te zetten geheel aan de overheid wordt toevertrouwd. Al zou het reglement hen dit keer in theorie beter moeten indekken tegen een soortgelijke heisa. De economische realiteit lijkt dus toch het doorslaggevende argument. Op zich zelfs geen schande, want tenslotte blijven clubs ook bedrijven.
Alleen kijken we in het licht van die patstelling met nog meer scepsis dan tevoren terug op de nogal hoogdravende taal die in maart, en de maanden nadien, werd verkondigd over het sociaal motief dat zogezegd aan de grondslag lag van die dappere zelfopoffering. Terwijl de situatie even schrijnend is, blijkt de kar vandaag immers gekeerd. Nochtans regent het opnieuw argwanende blikken uit andere sectoren, die vinden dat het voetbal een ongeoorloofde voorkeursbehandeling geniet – wat allicht een rol speelde in de beslissing om het publiek weer te bannen. Sinds kort stelt evenwel ook een andere kwestie het nut om voort te voetballen aan de kaak, met name de testen die de spelers continu moeten afleggen. Nu de labo's niet meer kunnen volgen voor de gewone bevolking, vinden velen dat ongepast.
HOOP & HYPOCRISIE
Die commotie valt in zekere zin te begrijpen, maar lijkt ongegrond. Hoewel de absolute cijfers imposant ogen, en de clubs er veel geld aan besteden, slorpen de regelmatige tests namelijk slechts een fractie van de totale capaciteit op. Desalniettemin was het Bayat zélf die in april nog opmerkte hoe ethisch onverantwoord het zou zijn om voorrang te verlenen aan voetballers, terwijl anderen de proeven meer nodig hebben. Toegegeven, die waren op dat moment nog een pak schaarser, al gingen de competities in de meeste andere landen niet veel later wél op die manier van start. Bovenal valt echter op hoe de aanklacht vanuit de buitenwereld omtrent het tekort aan testen ditmaal geen gehoor krijgt, en de Pro League zich nu dus nog maar weinig lijkt aan te trekken over de perceptie die het zo toch tegen heeft.
Wellicht droeg diezelfde perceptie eveneens bij aan het verdict om fans terug te weren uit de tribunes. Een fikse domper, die desondanks alom gesteund wordt. Zo lang de actie maar doorgaat tenslotte. Nochtans blijkt steeds meer dat de protocollen er niet in slagen om het coronavirus uit de kleedkamers te weren, met stilaan besmettingen bij zowat alle ploegen. Intussen werden al vier duels uitgesteld, dit weekend kon maar één derde van de speeldag plaatsvinden. Het lijkt zo een kwestie van tijd vooraleer de situatie onhoudbaar wordt, maar voorlopig dendert de Jupiler Pro League gewoon door. Zonder toeschouwers, weliswaar. Uiteraard mogen we daar al blij om zijn, en achten we het verre van onmogelijk of onethisch om die lijn door te trekken. Wie weet, liefst zelfs, straks alweer wél met volk op de tribunes. De tijd zal het uitwijzen, maar één ding is alleszins ruimschoots bewezen: de hypocrisie bij de knopen die in maart werden doorgehakt. Al wisten we dat eigenlijk al veel langer dan vandaag.
LEES OOK: DAZN-affaire moddert aan: Bart Verhaeghe kiest kant
