Tussen een resem debutanten vierde Hans Vanaken donderdag tegen Ivoorkust zijn zesde cap, waarbij hij voor de derde keer aan de aftrap stond. Roberto Martinez toonde zich achteraf best tevreden over de sterkhouder van Club Brugge, hoewel die opnieuw niet beslissend kon zijn bij de Rode Duivels. De bondscoach posteert hem daar dan ook steevast in een wat lagere rol, waar normaal gesproken Kevin De Bruyne de lakens uitdeelt. Zonde, of ligt daar net de toekomst voor Vanaken?
De tweevoudig Gouden Schoen behoort nu al ruim twee jaar tot de vaste klanten in de selectie, maar veel kansen zijn daar voor hem niet weggelegd. Drie keer maakte hij de 90 minuten vol in het nationale shirt: tegen dwergstaten San Marino en Cyprus, en nu te midden van een experimenteel elftal in een betekenisloze oefeninterland tegen Ivoorkust. Telkens als een van de twee centrale middenvelders in Martinez zijn gekende 3-4-3, en dus niet in een meer offensieve positie achter de spits. Nochtans bewees Vanaken, de voorbije twee seizoenen topschutter bij Blauw-Zwart, intussen ruimschoots over het benodigde scorend vermogen te beschikken. Ook iemand alleen voor doel zetten is geen probleem.
DUIVELSE DRAAISCHIJF
Hoe komt het dan dat hij bij de Rode Duivels altijd lager de lijnen moet uitzetten? Een eerste reden is uiteraard dat Vanaken die taak met glans vervult. Donderdag deed de Brugse dirigent meer dan ooit ook dienst als draaischijf van de Belgen, waar de gebruikelijke kleppers ontbraken – en hij misschien dus zelfs nog wat meer zijn stempel mocht drukken. Vanaken kleurde echter perfect tussen de lijntjes en kweet zich plichtbewust van zijn opdracht door zich vooral constant aanspeelbaar te maken. Naast zijn talloze balcontacten vielen trouwens tevens zijn vele recuperaties op. Het defensieve werk dat hij opknapt, ook als nummer 10 bij Club, blijft na al die jaren een van zijn meest onderschatte kwaliteiten.
Nochtans vormt dat loopvermogen, samen met een nog vrij verrassende snelheid over lange afstand, de grote kracht van de Brugse as. Spelverdelers die voorin een dermate bijdrage leveren én terwijl op geen inspanning meer of minder kijken, zijn in onze competitie per slot van rekening niet dik bezaaid. Hoewel zijn gestalte eveneens een troef kan zijn om een rij achteruit geschoven te worden, is het dan ook precies omwille van dat rendement dat Vanaken voorlopig toch nog steeds het best uit de verf komt als aanvallende middenvelder. Doorgaans zijn het immers net prima voetballers die iets te weinig statistieken voorleggen, zoals pakweg Mousa Dembélé of Steven Defour, die zulk een transitie maken.
DEKSELSE DE BRUYNE
Toegegeven, net als Axel Witsel en Dennis Praet deden zij dat in het buitenland. Wie weet was Vanaken bij bijvoorbeeld West Ham wel hetzelfde overkomen, maar vooralsnog blijft dat dus een mysterie. We kunnen daarom enkel afgaan op zijn balans in Jan Breydel, en die is niet minder dan voortreffelijk: 75 goals en 57 assists in 252 matchen, met in eigen land bijna jaarlijks dubbele cijfers in beide categorieën. Dit seizoen zit hij alweer aan respectievelijk vijf en drie stuks in acht optredens. Hem veel in de zestien brengen – waar Vanaken vaak meesterlijk opduikt en dodelijk is met de kop – lijkt dus toch geen slecht idee. Zijn statistieken geven alleszins niet de indicatie dat hij beter gebaat zou zijn met een stapje terug.
Een lot dat hem in het nationaal elftal, waar de teller mede daardoor nog altijd twee keer op nul staat, desalniettemin beschoren is. Tenminste, wanneer De Bruyne afwezig is. Tot hiertoe stonden beide nog maar één keer samen tussen de lijnen, welgeteld 68 minuten tegen Cyprus. Vanaken speelde toen op de acht, KDB nam iets hoger de positie van Dries Mertens in. Gezien diens quarantaine in Napoli is het waarschijnlijk ook zo dat de Rode Duivels straks de wedstrijd tegen Engeland aanvatten, zij het dan wel met Youri Tielemans op de plaats van Vanaken. Met tevens nog Praet worden de plekjes daar tenslotte niet gek veel minder duur indien De Bruyne eens doorschuift, wat helaas maar vrij zelden het geval is.
ALLROUNDER (LIGHT)
Niet dat we de keuze om King Kev lager neer te zetten verkeerd vinden, want ook daar kan hij naar hartenlust verdelen en heersen. Al heeft dat wel impact op zijn statistieken. In totaal zit De Bruyne aan 19 doelpunten en maar liefst 36 assists in 75 interlands, waarvan zes en 17 stuks in 29 optredens onder Martinez. Nagenoeg al die treffers kwamen evenwel in de 13 duels waarin hij meer offensieve vrijheid genoot, net als zowat de helft van zijn beslissende passes. De optimale rol van De Bruyne, die nog veel meer dan Vanaken een echte allrounder is, blijft dan ook vandaag voer voor discussie. In tegenstelling tot zijn lightversie kan de kersvers Middenvelder van het Jaar namelijk zelfs op de flank uit de voeten.
Dat bleek in zijn Wolfsburg-periode, toen hij Bas Dost de ene na de andere goal voorschotelde en ons land vanaf de rechterkant naar het WK 2014 leidde. Tegenwoordig moet er echter al een pak gebeuren vooraleer we hem tegen de zijlijn geplakt zien, al weet je bij een blessure voor Thomas Meunier maar nooit. Toch zou Martinez voor gek verklaard worden mocht hij De Bruyne nu nog wegtrekken uit het centrum, waar hij tot de absolute wereldtop behoort – zij het dus doorgaans wel in een hogere positie dan bij de Rode Duivels. Een trend die reeds werd ingezet in Duitsland en vervolgens volledig tot uiting kwam bij Manchester City, zeker sinds Pep Guardiola daar vier jaar geleden zijn blijde intrede maakte.
ZONE V/D WAARHEID
Sindsdien gaf De Bruyne enkel in de met blessures getergde campagne 2018/19 minder dan 16 assists, met vorig seizoen zijn 20 stuks en een bekroning als PFA Player of the Year als hoogtepunt. Guardiola maakte van onze landgenoot dan ook de ultieme draaischijf, zo klinkt het alom, hoewel de statistieken een enigszins ander verhaal vertellen. Met de Spanjaard als trainer is KDB gemiddeld goed voor één doelpunt of assists per 1,55 duels, op zich een uitstekende ratio. Toch had hij bij Wolfsburg (1,28) en zelfs in Manchester onder Manuel Pellegrini (1,41) nog iets minder tijd nodig om beslissend te zijn. Al willen we daarmee zeker geen afbreuk doen aan de manier waarop Guardiola de Belg helpt uitblinken.
Net als zijn voorgangers profiteert hij alleszins van De Bruyne zijn immense kwaliteiten in de zone van de waarheid, wat Philippe Clement en Club Brugge op een heel wat lager niveau dus ook met Vanaken doen. Om bij de Rode Duivels aan de bak te komen, moet de tweevoudig Profvoetballer van het Jaar evenwel vooral hopen dat Martinez zijn voornaamste concurrent plots op dezelfde wijze wil gebruiken. Daardoor zou dan wel Mertens plaats moeten ruimen, die nog niet meteen uit de ploeg weg te denken valt. Zelfs wanneer dat gezien diens wat oudere leeftijd wel het geval zal zijn, of in situaties als vandaag, staat zoals gezegd bovendien Tielemans nog voor hem in de pikorde. En is er natuurlijk ook nog Praet.
KNOOP VAN MARTINEZ
Een rij hoger lijkt echter nog meer talent in aantocht, dus hoe dan ook liggen Vanaken zijn kansen bij het nationale elftal voornamelijk op de acht. Nog steeds in beperkte mate weliswaar, want Tielemans en co terzijde is De Bruyne amper één jaar ouder dan de 28-jarige Limburger. Die focust zich intussen gewoon op zijn taak bij Club Brugge, waar zijn capaciteiten wél maximaal worden benut. Wie weet wist Vanaken wel daarom de lokroep van het buitenland te weerstaan, hoewel zijn nieuw contract tot 2025 daar uiteraard ook veel mee te maken had. Als hij dat helemaal uitdoet, evolueert de spelmaker ooit mogelijk alsnog tot de opvolger van Ruud Vormer – of zelfs regisseur voor de defensie – in Jan Breydel.
Voorlopig luidt het antwoord evenwel zonder twijfel hetzelfde als op het dilemma van De Bruyne, en mag Vanaken tenminste in clubverband dus weer voluit op jacht naar de dubbele cijfers. Bij de Rode Duivels kan hij dan weer alleen maar hopen dat De Bruyne binnenkort hetzelfde mag doen, al zal de zo vrijgekomen vacature dan nog altijd eerst aan Tielemans worden voorgelegd. De keuze komt voor Martinez op die manier dus eigenlijk min of meer tussen die laatste en Mertens te liggen, omtrent zijn titularissen wellicht de lastigste knoop om door te hakken. Ondanks het succes in de huidige opzet, biedt De Bruyne achter een diepe spits als Romelu Lukaku tenslotte ook flink wat mogelijkheden.
VIOOL VAN VANAKEN
Vanaken kruist alvast de vingers, want in dat scenario schuift hij op van derde naar tweede viool in het centrum. Een linie hoger blijven de speelkansen per slot van rekening sowieso gering, al heeft hij louter met het oog op een EK-ticket dankzij zijn polyvalentie in principe wel nog een streepje voor op onder andere Jérémy Doku, Leandro Trossard en Yari Verschaeren – die in het systeem van Martinez slechts één positie kunnen bezetten. Afwachten of de bondscoach er hetzelfde over denkt, én bereid is om te sleutelen aan de rol van De Bruyne. Vanaken lijkt alleszins klaar om, indien nodig en vanzelfsprekend met iets minder glans, diens fakkel op het middenveld over te nemen. Goals en assists, die hoeven we dan echter niet in overvloed te verwachten. Valse noten gelukkig evenmin.
