De kaarten zijn geschud. Publiek zat er nauwelijks in de tribunes en coronabesmettingen gooiden af en toe roet in het eten, maar het reguliere gedeelte van de Jupiler Pro League zit er dan toch op. Tijd dus om een balans op te maken, waarvoor we graag een beroep doen op een aantal eigenzinnige categorieën. De bijzondere campagne 2020-21 in een notendop, aan de hand van de meest opmerkelijke statistieken.
Anderlecht plaatste zich voor PO I, KV Oostende, Standard, AA Gent en KV Mechelen spelen PO II en Moeskroen degradeert. Verder gaf Beerschot-draaischijf Raphael Holzhauser net één assist meer dan OH Leuven-tegenhanger Xavier Mercier, terwijl Paul Onuachu (KRC Genk) en Simon Mignolet (Club Brugge) met 29 doelpunten en 14 clean sheets hun eerste achtervolgers in hun respectievelijke klassementen ruimschoots voorbleven. Net als de dominantie van autoritaire koploper Club Brugge, die met een bonus van acht punten aan de play-offs begint, allemaal zaken waar u wellicht reeds op de hoogte van was. Maar wat als we eens wat dieper in de individuele en collectieve cijfers duiken?
GOUDEN DUO'S & TRIO'S
Genk heeft met Onuachu niet alleen de Gouden Stier in huis, ook de rest van de voorhoede schoot met scherp. Als enige ploeg telt het zo drie spelers in de dubbele cijfers in de rangen. Theo Bongonda (14) en Junya Ito (10) dikken hun totaal aan tot 53 goals, bijna 80 procent van de Limburgse productie. En maar liefst 14 eenheden meer dan Thomas Henry (21), Xavier Mercier (10) en Kamal Sowah (8) bij OHL. Het podium van doelgerichte trio's wordt volmaakt door Zulte Waregem, vooral dankzij Gianni Bruno – derde in de topschuttersstand – zijn 20 treffers. Essevee deelt dat brons wel met Club Brugge, waar Noa Lang (14), Hans Vanaken (8) en de vertrokken Krépin Diatta (10) opgeteld 32 keer raak schoten.
Wanneer we ons beperken tot duo's doen Onuachu en Bongonda, samen tevens goed voor acht assists en zo betrokken in 51 treffers, nipt onder voor de 52 stuks van Henry en Mercier. Aan de Fransmannen kunnen ze in Genk dan ook niet tippen. Acht keer scoorde Henry op aangeven van zijn landgenoot, Ito wist Onuachu 'slechts' zes keer te bedienen. Nochtans is hij een dankbaar target, want ook Bongonda en Daniel Muñoz brachten de Nigeriaanse reus vier keer in stelling – net zoals Mercier trouwens nog vier assists aan Sowah gaf. De enige combinaties buiten Leuven en Genk die hetzelfde mogen zeggen, zijn Paul Mukairu en Lukas Nmecha (Anderlecht) en Vadis Odjidja en Roman Yaremchuk (AA Gent).
PENALTYKILLERS
Nmecha maakte acht van zijn 14 goals vanaf de stip, waar hij verder nog twee kansen verkwanselde. Samen met Onuachu, die net als Henry en KV Oostende-spits Makthar Gueye – beiden vijf op vijf – oog in oog met de doelman wél aan een ratio van 100 procent afwerkte, zette de Duitser zo het meeste penalty's om. Én miste hij zowaar meteen ook de meeste elfmeters, al gingen Holzhauser – wiens zeven op negen eveneens hoog scoort in beide categorieën –, Bruno, Smail Prevljak (Eupen) en het AA Gent-duo Yaremchuk en Alessio Castro-Montes net zo vaak de mist in. Geen wonder dat de Buffalo's als enigen zeven verschillende spelers lieten aanleggen. Alleen KV Mechelen (5) komt ietwat in de buurt.
Charleroi, Waasland-Beveren en Moeskroen kregen amper drie strafschoppen, een pak minder dan Genk (13), Anderlecht (12), AA Gent (12) of Beerschot (10). Net als datzelfde Beerschot en KV Kortrijk stonden die eerste twee bovendien tevens negen keer in het benadeelde kamp. Gelukkig konden ze op de Freethiel rekenen op Nordin Jackers, die vier keer op zeven aan het langste eind trok. Hij doet zo straffer dan de drie op zes van Mignolet. De primus van de klas is echter Standard-doelman Arnaud Bodart, die als enige maar drie keer in actie moest komen en zich daarbij slechts tweemaal gewonnen gaf. OHL werkte het best af met zeven op zeven, AA Gent – zes op 12 – liet de meeste kansen liggen.
KAARTENPAKKERS
Wie penalty's zegt, zegt uiteraard overtredingen. En dus ook kaarten. Wat gele exemplaren betreft zat niemand twee speeldagen schorsing uit, al kwamen Alessandro Cirrani (Moeskroen), Kristiyan Malinov (OHL) en Stef Peeters (Eupen) met hun negen eenheden wel dicht in de buurt. Daarna volgt een resem spelers met acht stuks achter hun naam. Carlos Cuesta (Genk), Jorge Teixeira (STVV) en Maximiliano Caufriez (Waasland-Beveren en STVV) werden elk twee keer rechtstreeks uitgesloten, Jelle Bataille (KV Oostende) liep als enige tot tweemaal toe tegen twee gele kaarten aan. Iets wat AA Gent, Beerschot, KV Kortrijk en Charleroi, die net als iedere club wel minstens één rood karton slikten, nooit overkwam.
De bedenkelijke eer van ploeg waar het vaakst een speler vroegtijdig richting de kleedkamer gestuurd werd, is evenwel voor STVV weggelegd. Maar liefst acht keer mocht een Kanarie zich voor affluiten al gaan douchen, alleen Genk (6) komt enigszins in de buurt. Daarna volgen Antwerp en Cercle Brugge op vijf rode kaarten elk. Aan de andere kant van het spectrum speelde Beerschot dan weer maar één duel met 10 man uit. De meest voorbeeldige leerling in het klassement der gele kaarten is Club Brugge met 41 stuks, zeven minder dan Anderlecht en daarmee toch ver onder het gemiddelde van bijna 60 eenheden per team. Moeskroen vloog in de vergeefse strijd om het behoud tot slot 72 keer op de bon.
OUDJES & JONKIES
In Youth We Trust. Anderlecht bereikte PO I met een gemiddeld basiselftal van 22,7 jaar oud, verder blijft enkel Cercle (23,4) onder de grens van 24. Paars-Wit stelde daarbij 15 eigen jeugdproducten op, net iets meer dan Standard (12) en Genk (11), en telt met Mario Stroeykens (16) en Kristian Arnstad (17) twee van de drie jongste debutanten. De top vier wordt volgemaakt door de Genkse tieners Pierre Dwomoh (16) en Luca Oyen (17), waarbij die laatste als enige ook geregeld in actie kwam. In totaal vierden dit seizoen 49 spelers hun profdebuut in het Europese voetbal. Standard leidt de dans met zes stuks, bij OHL, Moeskroen en KV Oostende mochten telkens vijf groentjes hun eerste stappen zetten.
Een schril contrast met Antwerp, dat louter Bruny Nsimba lanceerde. Al stootten ook in Oostende en Moeskroen slechts één speler door uit de eigen opleiding, terwijl bij Waasland-Beveren, KV Kortrijk en Beerschot de teller zelfs op nul bleef staan. Met een gemiddelde leeftijd van 27,2 jaar bracht Antwerp voorts de oudste ploeg tussen de lijnen, Charleroi en Eupen ronden eveneens de kaap van 27. Dé senior vinden we daarentegen uiteraard bij Zulte Waregem terug, waar Olivier Deschacht (40) een maandje ouder is dan Charleroi-sluitstuk Nicolas Penneteau. Francky Dury koos trouwens meermaals voor een groep van gemiddeld 29,5 jaar oud, 7,5 jaar verschil met het laagterecord van Anderlecht en Cercle.
BELGEN & BUITENLANDERS
Een ploeg samenhouden de sleutel tot succes? Niet per se. Zo finishte Anderlecht, waar de doorsnee speler amper 450 dagen aan boord is, ver boven koploper in dat klassement Standard (826). Bovendien versleet enkel OHL (37) meer pionnen dan de 36 stuks van de Brusselaars, KV Oostende beperkte zich tot 24 tenoren. In totaal maakte de JPL kennis met 181 nieuwkomers, Belgen meegerekend. Het meest bonte allegaartje vonden we bij Cercle terug, dat op speeldag 13 met 11 buitenlanders aan de aftrap kwam. Al vormden 10 vreemde vogels in Genk en Moeskroen, waar de ratio hoger ligt dan 80 procent, evenmin een uitzondering. Alleen bij Beerschot en KV Mechelen hebben Belgen nog de bovenhand.
Intussen zijn 301 van de 527 spelers, ofwel ruim 57 procent, in onze competitie dan ook afkomstig uit een ander land. Het best vertegenwoordigd is Frankrijk, goed voor 41 stuks of 13,6 procent van de inwijkelingen. Verder scoren ook Ghana (12), Duitsland (12), Kameroen (11), Senegal (11) en Nederland (10) in de dubbele cijfers. Na de Belgen, samen goed voor 260 goals, verschenen onze zuiderburen bijgevolg het vaakst op het scorebord. Zij troffen opgeteld 64 keer raak, al doen Senegal (48), Nigeria (43) en Nederland (42) qua ratio veel beter. Het meest efficiënte individu blijft weliswaar een Oostenrijker. Met 16 stuks elk was Holzhauser betrokken bij 32 doelpunten, eentje meer dan Onuachu.
PECHVOGELS & JOKERS
De grootste pechvogel was wellicht dan weer Rocky Bushiri, die twee van de drie Mechelse owngoals voor zijn rekening nam. Niet alleen versloeg de in januari naar Eupen verkaste verdediger zo als enige tweemaal zijn eigen doelman, in tegenstelling tot de 17 andere ongelukkigen die in het verkeerde doel scoorden, Malinwa sneed zo het vaakst in haar eigen vel. Club Brugge, Beerschot, OHL en Charleroi overkwam het elk twee keer. Naast zij die met langdurige blessures te kampen kregen, waaronder Bushiri zelf, mocht verder ook Bassem Srarfi balen. De winger van Zulte Waregem werd twee keer als invaller opnieuw naar de kant gehaald, een lot dat nog zes anderen eenmaal moesten ondergaan.
De meest productieve wisselspelers daarentegen waren Prevljak, Jackson Muleka (Standard), David Okereke (Club Brugge) en Igor de Camargo (KV Mechelen), allen drie keer trefzeker als invaller. Philippe Clement en Wouter Vrancken lieten dan ook niet toevallig het hoogste aantal geslaagde ingrepen noteren. De vervangingen van die eerste leverden Club Brugge in totaal negen goals en zeven assists op, de Mechelse invallers doen met respectievelijk acht en zeven eenheden nauwelijks onder. Peter Maes kende minder succes bij STVV, want zijn 66 wissels hadden geen enkele impact. John van den Brom en Frank Vercauteren doen bij Genk en Antwerp met één treffer vanaf de bank niet veel beter.
TRAINERSWISSELS
Het blijft een eeuwenoud mysterie: de precieze impact van een trainer op een elftal. Toch opteren ploegen wanneer het minder gaat al snel voor een trainerswissel. Dit seizoen vonder er weer 13 zulke machtsoverdrachten plaats, waarvan drie in Gent en twee in Genk. Wanneer we de resultaten van de nieuwe coaches afwegen tegenover die in de laatste 10 matchen onder hun voorganger, deden twee trainers slechter: Laszlo Bölöni als kortstondig opvolger van Jess Thorup in Gent en … Vincent Kompany, die minder punten puurde dan Vercauteren in Anderlecht. Luka Elsner behield de status quo bij KV Kortrijk, weliswaar geen goed nieuws gezien de slechte reeks die Yves Vanderhaeghe de kop kostte.
Twee trainerswissels bleken een doorslaand succes: de aanstelling van diezelfde Vanderhaeghe bij Cercle Brugge, en de komst van Maes naar STVV. Andere clubs behielden het vertrouwen in hun T1, met wisselend resultaat. Zo slaagde Nicky Hayen er alsnog in Waasland-Beveren weg te loodsen van de laatste plaats, terwijl Karim Belhocine ten onder ging met Charleroi. De Karolo's konden in hun laatste negen duels geen enkele keer winnen, alleen Moeskroen, Waasland-Beveren en Cercle – dat op een gegeven moment ook zeven keer op rij verloor – deden slechter. De beste serie was voor Club, dat 10 keer op rij won en 12 matchen zonder nederlaag bleef. Genk volgt met zeven en 10 stuks.
OVERIGE CIJFERS
Genk kende overigens slechts 10 verschillende doelpuntenmakers, tegenover 18 bij AA Gent en Club Brugge. Die laatste twee ploegen eisten met gemiddeld 57,6 en 56,2 procent ook het meeste balbezit op, Moeskroen had het leer maar 40 procent van de tijd in de rangen. Werk genoeg dus voor Hervé Koffi, samen met Mike Vanhamel (Beerschot) en Dorian Dessoleil (Charleroi) de enige die in een Covid-geteisterde campagne alle minuten op het veld stond. Ook zonder fans in de tribunes was er trouwens enigszins sprake van een thuisvoordeel, zij het in uiterst beperkte mate. Gemiddeld genomen pakten de 18 clubs in de JPL 22,7 punten op verplaatsing, tegenover 24,4 in eigen huis. Een miniem verschil.
Als afsluiter nog enkele opvallende vaststellingen. Anderlecht verloor nooit nadat het op voorsprong kwam, Club boog dan weer zes keer een achterstand om in een zege. En dat terwijl de koploper, net als Paars-Wit, amper 12 keer in die situatie verzeild geraakte. Tot slot kwalificeerde Genk zich met 56 op 102, ofwel 55 procent van de punten, nipt voor PO I. Geen unicum, want in 2016 eindigde KV Oostende op plaats vier met 54,4 procent. De jaren nadien deed AA Gent nauwelijks beter. Met haar rapport van 30 procent was Moeskroen het voorbije decennium dan weer haast altijd gered. Club Brugge presteert met 74,5 procent minder dan vorig jaar, maar iets beter dan de doorsnee nummer één.
