We schrijven vrijdag 31 augustus 2012. 31 augustus, een datum die voor de voetballiefhebber sinds enkele jaren onlosmakelijk is verbonden met de sluiting van de transfermarkt. Een datum die overigens nog niet zo lang geleden bestaat, want ik kan me nog de tijden herinneren dat voetballers gedurende het seizoen nog konden vertrekken. De transfer van Jurek Dudek van Feyenoord naar Liverpool in 2001 is de transfer die me het eerste te binnen schiet. Vrijdag 31 augustus 2012 is echter naast de dag van de sluiting van de transfermarkt, ook the day after. De dag na de Zwarte Avond voor het Nederlandse voetbal. Met hoofdletters. De voorrondes van de Europa League boden namelijk weinig reden tot een jubelstemming voor de vaderlandse Eredivisieclubs. Drie van de vijf clubs die nog actief waren vonden in de vierde voorronde hun Waterloo. Vitesse strandde reeds een ronde eerder. Nederland presteerde de laatste jaren juist opvallend goed in de Europa League, toch het B-toneel van de Europese voetbalshow. Het presteren van Vitesse, AZ, Feyenoord en sc Heerenveen mag dan ook als teleurstellend worden aangeduid. De loting bood immers nog redelijke perspectieven voor plaatsing voor de groepsfase: ik dacht na de loting immers dat vier van de vijf Nederlandse clubs door zouden stromen. Wellicht ietwat chauvinistisch, maar ach, ik ben positief ingesteld. En schatte de selecties van 'onze' clubs toch wat hoger in. Vooral sc Heerenveen heeft mij zwaar teleurgesteld. In de derde voorronde kon de ploeg van trainer Marco van Basten vooral in de thuiswedstrijd nog schitteren, waardoor een onbeduidende tegenstander als Molde FK toch over de knie gelegd had kunnen worden. De 2-0 nederlaag in Noorwegen was dan ook teleurstellend, maar de 0-2 nederlaag in het eigen Abe Lenstra Stadion mag simpelweg blamerend genoemd worden. Ik heb de wedstrijd niet gezien, maar als scorebordjournalist constateer ik dat Van Basten en zijn mannen diep hebben teleurgesteld. Feyenoord zat het niet mee. In de thuiswedstrijd tegen Sparta Praag had de ploeg de touwtjes in handen en leidden twee onoplettendheden in de defensie tot Tsjechnische treffers. Ongelukkig, zo mocht de achterstand wel worden genoemd. Met het mes tussen de tanden vochten de Rotterdammers zich terug tot 2-2, maar donderdagavond in Praag was Feyenoord niet bij machte om de zege naar zich toe te trekken. De strafschop was ook pech te noemen, maar Feyenoord had geen recht op meer en had dat puur aan zichzelf te wijten. Dat Sparta Praag met 2-0 won was dus een logische afspiegeling van het spelbeeld. AZ had met Anzhi de zwaarste tegenstander getroffen. Een ploeg die als trainer Guus Hiddink heeft en als spits Samuel Eto'o kan opstellen, heeft het zeker in zich om de Alkmaarders over de knie te leggen. Vitesse was eerder ook al door de Russen verslagen; geen schande. In Rusland verloor AZ echter 'maar' met 1-0, waardoor de gigantische deklassering met 0-5 in het eigen stadion als overbodig en onnodig groot kan worden aangeduid. Het heeft het Nederlandse blazoen in Europa allerminst een kleurig aanzien doen geven. Mogen we spreken van een pikzwarte dag? Nee. Twee ploegen deed wel wat van hen verwacht werd. FC Twente poetste knap een 3-1 uitnederlaag weg, door na verlenging met 4-1 van Bursaspor te winnen. PSV had geen kind aan een laagvlieger van de Balkan. Nadat de uitwedstrijd vorige week al met 0-5 werd gewonnen – en PSV is geen topclub in uitwedstrijden, zo weten alle Nederlandse voetballiefhebbers – werden de arme tegenstanders van Zeta FK in Eindhoven met liefst 9-0 over de knie gelegd. Dat zo'n club actief is in Europa heeft zo z'n charmes, zullen we maar zeggen, maar het maakt de positie van uitgeschakelde clubs sc Heerenveen, Feyenoord en AZ er niet beter op. Zij reikten immers even ver in Europa als de tragische tegenstander van PSV uit Montenegro. Laten we hopen dat Ajax, met de dramatisch zware (en tegelijkertijd prachtige) loting tegen drie Europese topclubs, het Nederlandse bestaan in Europa samen met FC Twente en PSV nog kleur kan geven. Aan hen de opdracht om de vaderlandse driekleur ook in Europa te laten hijsen. En die punten mensen, die zijn ook belangrijk. Want naast het imago van het Nederlandse voetbal staan nu ook de punten voor de coëfficiëntenlijst van de komende vijf jaar op het spel. Er rust een zware druk op de schouders van de spelers van deze drie clubs, zoveel is duidelijk.
